Bên cạnh xóa bỏ thuế xuất khẩu gạo đồ, Ấn Độ cũng bãi bỏ thuế xuất khẩu 10% đối với gạo lứt xay và thóc. Tuy nhiên, Ấn Độ vẫn chưa cho phép xuất khẩu gạo 100% tấm.
Là quốc gia xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới, tháng trước, Ấn Độ đã giảm thuế xuất khẩu gạo đồ từ 20% xuống 10% để thúc đẩy xuất khẩu và cho phép tiếp tục xuất khẩu gạo trắng phi-basmati.
Gạo trắng phi-basmati xuất khẩu đến nay vẫn phải chịu quy định giá sàn 490 USD/tấn. Tuy nhiên, triển vọng sản lượng gạo tăng cũng có thể khuyến khích Ấn Độ xóa bỏ quy định giá sàn xuất khẩu gạo trắng phi- basmati.
Các quan chức thương mại và công nghiệp Ấn Độ nhận định xuất khẩu gạo từ Ấn Độ tăng sẽ thúc đẩy nguồn cung trên toàn cầu tăng lên và tiếp tục làm giảm hơn nữa giá gạo trên thị trường quốc tế bằng cách buộc các nước xuất khẩu lớn khác - như Pakistan, Thái Lan và Việt Nam - phải giảm giá.
Xuất khẩu gạo đồ của Ấn Độ trong tám tháng đầu năm 2024 đã giảm 13% xuống còn 5,1 triệu tấn.
Phó chủ tịch Liên đoàn xuất khẩu gạo Ấn Độ, Dev Garg, cho biết quyết định xóa bỏ thuế xuất khẩu đối với gạo đồ cho thấy Chính phủ Ấn Độ tự tin về vụ mùa mới.
Chủ tịch Hiệp hội xuất khẩu gạo Ấn Độ, B.V. Krishna Rao, cho biết việc nước này xuất khẩu gạo đồ miễn thuế sẽ khuyến khích những khách hàng ở châu Phi, vốn nhạy cảm với vấn đề giá cả, tăng cường mua hàng từ Ấn Độ.
Khi mô hình thời tiết El Nino diễn ra vào năm 2023 làm dấy lên nỗi lo thiếu mưa gây hạn hán, Ấn Độ đã áp dụng nhiều biện pháp hạn chế xuất khẩu gạo và gia hạn đến năm 2024 để kiểm soát giá gạo trong nước trước cuộc bầu cử quốc gia vào tháng 4 - tháng 6/2024.
Kể từ khi Ấn Độ cấm xuất khẩu gạo năm 2023, nguồn cung trong nước đã tăng lên, làm tăng lượng hàng tồn kho tại các kho của chính phủ. Lượng gạo tồn trữ của Ấn Độ trong tháng 10 đã tăng lên 31,1 triệu tấn, mức cao nhất trong tháng trong hai thập kỷ qua.
Tổng công ty Lương thực Ấn Độ (FCI), đơn vị dự trữ của nhà nước, dự kiến sẽ mua 48,5 triệu tấn gạo gieo trong vụ hè năm marketing 2024-25 (bắt đầu vào ngày 1 tháng 10 năm 2024), qua đó làm tăng thêm lượng hàng tồn kho trong các kho hàng chật cứng của chính phủ.
FCI đã mua 46,3 triệu tấn gạo từ nông dân trong vụ hè năm 2023-24.
Nông dân Ấn Độ, nước sản xuất gạo lớn thứ hai thế giới, vừa bắt đầu thu hoạch vụ lúa. Mùa mưa nay nay có lượng mưa dồi dào đã thúc đẩy các nông dân mở rộng diện tích trồng trọt nên nhiều khả năng sẽ có một vụ mùa bội thu trong năm nay.
Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) dự báo xuất khẩu gạo thế giới năm 2025 sẽ tăng do Ấn Độ dỡ bỏ các hạn chế xuất khẩu và các khách hàng Châu Phi và châu Á tăng cường nhập khẩu. Về nhập khẩu, theo USDA Philippines sẽ tiếp tục là nước nhập khẩu gạo hàng đầu thế giới trong năm tới. Đứng ngay sau đó là Việt Nam và EU, với lượng nhập khẩu gạo (bao gồm thóc quy đổi ra gạo) ước tính lần lượt 2,9 triệu tấn và 2,2 triệu tấn.
Theo USDA, xuất khẩu gạo toàn cầu có thể đạt 56,3 triệu tấn trong năm 2025 (cao hơn 2,3 triệu tấn so với dự báo cách đây một tháng). Trong đó, Philippines có thể nhập khẩu gần 5 triệu tấn trong năm 2025 do sản lượng thu hoạch trong nước giảm và Ấn Độ quay trở lại thị trường gạo toàn cầu.
Năm 2024, dự báo Philippines nhập khẩu khoảng 4,7 triệu tấn gạo (tăng so với dự báo trước đó là 4,6 triệu tấn) do tăng nhập khẩu gạo của Việt Nam. Tính đến đầu tháng 10/2024, Philippines đã nhập khẩu tổng cộng 3,29 triệu tấn gạo, tăng so con số 2,68 triệu tấn vào cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, Việt Nam là nhà cung cấp lớn nhất (2,61 triệu tấn), tiếp theo là Thái Lan (416.000 tấn) và Pakistan (157.500 tấn)
USDA dự báo xuất gạo của Ấn Độ sẽ tăng 20%, lên 21 triệu tấn trong năm tới. Trong khi đó, xuất khẩu gạo của Brazil, Pakistan, Thái Lan và Việt Nam dự kiến giảm.
Cũng theo USDA, trong niên vụ 2024-2025, nguồn cung gạo toàn cầu (tồn kho đầu niên vụ cộng với sản lượng) dự kiến đạt mức cao kỷ lục 710,3 triệu tấn, cao hơn 5,6 triệu đó so với dự báo trước đó. Sản lượng gạo toàn cầu trong niên vụ 2024- 2025 tăng lên mức kỷ lục 530,4 triệu tấn nhờ sản lượng cao hơn từ các nước Ấn Độ, Mỹ, Nhật Bản, Ai Cập, Guyana, Nicaragua và Venezuela.
Giá gạo của các nước sản xuất lớn ở châu Á đang trên đà giảm sau khi Ấn Độ dỡ bỏ các hạn chế xuất khẩu. Trong tuần này, g iá gạo xuất khẩu tại Ấn Độ tiếp tục gần mức thấp nhất trong hơn một năm, với gạo đồ 5% tấm giá 490-495 USD/tấn, không đổi so với tuần trước khi chạm mức thấp nhất kể từ ngày 24 tháng 8 năm 2023; gạo trắng 5% tấm giá trong khoảng 490 đến 495 USD/tấn.
Tuần này, gạo 5% tấm của Thái Lan giá tăng lên 525 USD/tấn so với mức giá 510 USD/tấn của tuần trước do nhu cầu từ nước ngoài đang tăng đều đặn từ những khách hàng như Indonesia và Philippines. Gạo 5% tấm của Việt Nam được chào bán với giá 537 USD/tấn, giảm so với 538 USD/tấn trong tuần trước và là mức thấp nhất kể từ tháng 7 năm 2023.
Tham khảo: Reuters, USDA
