Giá cả biến động tăng mạnh là câu chuyện của năm nay. Từ giá gạo, giá cà phê đến giá cacao… liên tục phá đỉnh lịch sử đã gây hệ luỵ cho các ngành liên quan. Trên thế giới, ngay đỉnh cao giá cacao vào tháng 3-4/2024 đã dấy lên lo ngại rằng ngành chocolate đối mặt với khủng hoảng chưa từng có trong lịch sử.
Theo số liệu từ Tổ chức Cacao Quốc tế (ICCO) và Ngân hàng Thế giới (WB), từ mức giá khoảng 2.300-2.500 USD mỗi tấn, chỉ trong 4 tháng đầu nguyên liệu này tăng lên 11.000 USD một tấn, cao gấp 4 lần so với cùng kỳ các năm trước. Sự gia tăng này chủ yếu do mất mùa nghiêm trọng ở nhiều quốc gia sản xuất, chiếm phần lớn sản lượng cacao toàn cầu như Bờ Biển Ngà và Ghana.
Đến 19/9/2024, giá cacao đã hạ nhiệt và giảm về 8.000 USD một tấn, nhưng vẫn đắt hơn gần 3 lần so với cùng thời điểm năm trước. Kéo theo đó, giá các sản phẩm socola đã và đang tăng mạnh tăng mạnh.
Ghi nhận bởi công ty nghiên cứu thị trường Circana, giá các sản phẩm sôcôla tại các cửa hàng bán lẻ ở Mỹ đã tăng 11,6% vào năm 2023 so với năm trước. Và trong tương lai, các công ty bánh kẹo Hershey và nhà sản xuất Cadbury Mondelez cảnh báo rằng họ sẽ không có lựa chọn nào khác ngoài việc đẩy chi phí cacao cao hơn sang người tiêu dùng.
Tương tự tại Việt Nam, các đơn vị kinh doanh bánh kẹo socola đang cho biết sẽ phải tăng giá trong cao điểm mua sắm cuối năm nay, sau thời gian chịu áp lực chi phí đầu vào và ảnh hưởng biên lợi nhuận.
Khi, tại Việt Nam, giá cacao vẫn đang ở mức tăng gấp đôi. Chia sẻ bởi nông dân ở các tỉnh Bến Tre, Đăk Lăk cho biết mỗi kg cacao khô dao động 150.000-160.000 đồng, thậm chí có thời điểm lên đến 210.000 đồng.
Ảnh: Cacao “hạ nhiệt” song vẫn neo giá gấp 3-4 lần cùng kỳ.
Giá cacao tăng khiến nông dân vui mừng, song đã và đang đẩy giá nguyên liệu tăng vọt khiến nhiều doanh nghiệp sản xuất bánh kẹo, chocolate gặp khó khăn.
Puratos – một đơn vị đang trồng và cung cấp cacao tại Việt Nam – cho biết giá cacao tăng gây rất nhiều khó khăn cho doanh nghiệp trong việc đảm bảo nguồn cung ứng nguyên liệu thô (hạt cacao) không bị đứt gãy cũng như giá bán sản phẩm không biến động quá mạnh, gây ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của khách hàng tại thị trường Việt Nam.
Đại diện Putaros cho hay, khi giá cacao thế giới tăng mạnh, giá thu mua cacao của Công ty tại Việt Nam cũng phải tăng tương ứng để tuân thủ các nguyên tắc của chương trình phát triển bền vững Cacao-Trace. Điều này làm tăng chi phí thu mua nguyên liệu khi Công ty trả giá gấp đôi cho nông dân cũng như nhập thêm nguyên liệu từ các nước châu Phi và khu vực khá c, ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận của Công ty.
Ngoài ra, phân khúc khách hàng của Công ty tại thị trường Việt Nam khá đa dạng, nên tùy vào thành phần nguyên liệu cacao được sử trong sản phẩm socola khác nhau dẫn đến những mức ảnh hưởng khác nhau đến từng phân khúc khách hàng.
“Nhóm khách hàng sử dụng socola đen nguyên chất là nhóm chịu ảnh hưởng trực tiếp và lớn nhất từ việc giá cacao tăng đột biến. Là doanh nghiệp dẫn đầu tại thị trường Việt Nam, chúng tôi đặt mục tiêu ổn định giá bán socola cho thị trường trong nước ở mức ổn định nhất có thể. Tuy nhiên do biến động của hạt cacao quá mạnh (có thời điểm x3 giá tính từ đầu năm) khiến việc duy trì giá bán ở mức năm 2023 là rất khó. Công ty gặp nhiều khó khăn trong việc giải thích với khách hàng khi có các đợt điều chỉnh tăng giá bán. Một vài khách hàng đã giảm số lượng tiêu thụ socola và tìm các nguyên liệu thay thế khác vào sản phẩm của mình. Điều này đã dẫn đến việc giảm doanh thu bán hàng”, đại diện cho hay. Được biết, Putaros đã phải điều chỉnh sản phẩm đắt thêm 20-30% từ đầu năm.
Dưới vai trò là nhà sản xuất bánh kẹo, đặc biệt làm nên thương hiệu với dòng bánh ChocoPie, phía Orion cho biết đang chịu tác động nặng nề từ giá nguyên liệu tăng cao. Câu chuyện tăng giá đã diễn ra từ năm 2023 khi giá cả các nguyên liệu khác tăng mạnh, Orion vẫn đi theo chính sách ổn định giá. Năm 2024, đến giá cacao tăng khiến áp lực chi phí ngày càng lớn, dù vẫn muốn hỗ trợ người dùng song việc duy trì mức giá hiện tại rất khó khăn.
Tương tự, bà Nguyễn Ngọc Điệp - CEO của Alluvia Chocolate (một đơn vị sản xuất chocolate và bột cacao) - cũng chia sẻ 9 tháng đầu năm Công ty gặp khó khi thu mua nguyên liệu. Alluvia Chocolate buộc tăng giá bán 10-15% so với cùng kỳ năm ngoái để cân đối chi phí.
Dự báo, người tiêu dùng tiếp tục phải mua các sản phẩm chứa socola đắt hơn vào cuối năm và dịp Tết Nguyên đán.
Theo đại diện Sở Công Thương Tp.HCM, giá nguyên liệu đầu vào, đặc biệt là cacao, tăng đột biến đã ảnh hưởng đến giá thành sản phẩm trong ngành bánh kẹo và socola. Đối với các mặt hàng nằm trong danh mục bình ổn giá, khi chi phí đầu vào tăng từ 3-5%, doanh nghiệp có thể xin Sở Tài chính điều chỉnh giá. Tuy nhiên, bánh kẹo không thuộc danh mục này, nên doanh nghiệp có quyền tự quyết giá bán dựa trên tình hình thực tế.
