Sáng 1/11, Quốc hội tiếp tục thảo luận ở hội trường về đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2023.
Tham gia phát biểu tranh luận với ĐBQH Nguyễn Thị Mai Hoa (đoàn Đồng Tháp) về việc giao cho Bộ Giáo dục và Đào tạo chủ trì biên soạn một bộ sách giáo khoa (SGK), ĐBQH Nguyễn Thị Kim Thúy (đoàn Đà Nẵng) cho hay: Theo đại biểu Mai Hoa, Nghị quyết 88 mới là Nghị quyết gốc, tuy nhiên Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật không hề có khái niệm “Nghị quyết gốc” và cũng không hề phân biệt cấp độ của các Nghị quyết của Quốc hội.
“Dù đại biểu Hoa coi Nghị quyết 122 của Quốc hội là gì thì tổ chức, cá nhân liên quan vẫn phải thực hiện Nghị quyết này”, đại biểu Thúy nói.
Đồng thời cho biết, theo quy định tại Khoản 3 Điều 156 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật thì: “Trong trường hợp các văn bản quy phạm pháp luật do cùng một cơ quan ban hành có quy định khác nhau về cùng một vấn đề thì áp dụng quy định của văn bản quy phạm pháp luật ban hành sau”.
Hơn nữa, theo bà Thúy, Luật Giáo dục 2019 cũng chỉ quy định: Thực hiện xã hội hóa việc biên soạn SGK mà không hề quy định nhiệm vụ tổ chức biên soạn một bộ SGK của Bộ Giáo dục và Đào tạo. “Tôi xin hỏi, Luật Giáo dục có phải là văn bản quy phạm pháp luật gốc không?”, bà Thúy nêu băn khoăn.
Trong bài phát biểu của mình, bà Thúy cho rằng Quốc hội khóa này có quyền ban hành một Nghị quyết có nội dung khác với Nghị quyết 122, nhưng bà băn khoăn có nên làm một việc xã hội đã làm không? và bà nhấn mạnh: “Việc thay đổi một chính sách lớn giữa chừng là một việc cần có thời gian nghiên cứu, tham khảo kinh nghiệm quốc tế, đánh giá tác động cẩn trọng”.
ĐBQH Nguyễn Thị Kim Thúy phát biểu tranh luận.
Theo bà Thúy, trong khi phụ lục 7 là tổng hợp đề xuất kiến nghị của Chính phủ, các bộ, ngành địa phương là 35 trang với 282 nội dung. Riêng đơn vị Bộ Giáo dục và Đào tạo là 114 nội dung. Tại trang 26, số thứ tự 208 có kiến nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo chủ trì biên soạn một bộ SGK (của 2 địa phương).
“Tôi cho rằng, thay vì Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức biên soạn một bộ sách giáo khoa thì Bộ tập trung chỉ đạo biên soạn SGK cho trẻ em khiếm thính, khiếm thị, sách giáo khoa dạy tiếng dân tộc thiểu số mới là việc cấp thiết”, bà Thúy bày tỏ quan điểm.
Theo bà Thúy, thực tế còn có một số ý kiến cho rằng “phải có một bộ SGK chuẩn”. Nhưng, bà Thúy cho rằng hiểu như vậy là không đúng với Nghị quyết 88. Theo Nghị quyết này dù Bộ Giáo dục và Đào tạo có đứng ra tổ chức biên soạn một bộ SGK hay không thì bộ sách ấy cũng phải được thẩm định, phê duyệt công bằng với các bộ SGK do tổ chức, cá nhân khác biên soạn.
“Đúng là ngày xưa ta chỉ học mỗi một bộ SGK, chỉ ăn khoai sắn cũng nên người. Nhưng mỗi thời mỗi khác, không thể bắt ngày nay giống ngày xưa được. Bây giờ con cháu chúng ta phải ăn uống đầy đủ thì mới cải tạo được tầm vóc để sánh vai với các cường quốc 5 châu”, bà Thúy nhấn mạnh.
Nêu ý kiến thảo luận ngày 31/10, đại biểu Nguyễn Duy Thanh (đoàn Cà Mau) cho hay tại kỳ họp này, các đại biểu Quốc hội đã nhận được báo cáo kết quả giám sát về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông.
Nêu kiến nghị cụ thể, ông Thanh không tán thành về việc giao Bộ Giáo dục và Đào tạo biên soạn một bộ sách giáo khoa theo Nghị quyết 88.
Nói về lý do, ông chỉ ra về cơ sở pháp lý, việc này không phù hợp với Nghị quyết 122/2020 của Quốc hội và Luật Giáo dục năm 2019.
"Cả hai văn bản nói trên đã điều chỉnh quy định của Nghị quyết 88 về việc 'Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức biên soạn một bộ sách giáo khoa'", ông Thanh nhấn mạnh.
Về hậu quả, việc này dễ dẫn đến triệt tiêu xã hội hóa, quay lại tình trạng độc quyền, trái với chủ trương khuyến khích xã hội hóa và đi ngược lại xu hướng quốc tế.
"Tôi tin rằng nếu đoàn giám sát có đầy đủ thông tin về chính sách sách giáo khoa của các nước trên thế giới thì có thể đã không nêu lên kiến nghị này", ông Thanh nói thêm.
Ông Thanh không tán thành về việc giao Bộ Giáo dục và Đào tạo biên soạn một bộ sách giáo khoa theo Nghị quyết 88.
Tranh luận lại, ĐBQH Nguyễn Thị Mai Hoa (đoàn Đồng Tháp) cho hay việc xã hội hóa biên soạn sách giáo khoa là một trong những điểm nhấn thành công, khi triển khai đổi mới chương trình và sách giáo khoa giáo dục phổ thông 2018.
Về ý kiến của đại biểu Thanh đặt ra liên quan việc Bộ Giáo dục và Đào tạo có nên làm một bộ sách và có trái với Nghị quyết 122 của Quốc hội hay không, bà Hoa nhấn mạnh Nghị quyết 88 là nghị quyết gốc và yêu cầu bộ làm một bộ sách.
Nhưng đến năm 2020, trong kỳ họp thứ 9 của Quốc hội, do sắp vào năm học mới nhưng chưa có bộ sách lớp 1 nên Quốc hội cho phép với một sách giáo khoa cho một môn thì không sử dụng nguồn ngân sách nhà nước.
"Tuy nhiên, qua giám sát, đoàn giám sát thấy vẫn rất cần thực hiện trách nhiệm của Nhà nước trong xây dựng nội dung, chương trình sách giáo khoa.
Đối với việc Bộ Giáo dục và Đào tạo biên soạn một bộ sách giáo khoa, không nên nghĩ là không tin tưởng vào xã hội hóa. Tuy nhiên, cần có một bộ sách để hoàn toàn chủ động trong mọi tình huống khi cần thiết vẫn đảm bảo đến năm học mới có sách giáo khoa. Đồng thời thể hiện trách nhiệm của Nhà nước với biên soạn sách giáo khoa.
Việc đoàn giám sát đưa vào trong kiến nghị Chính phủ, Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ trình Quốc hội triển khai thực hiện việc Bộ Giáo dục và Đào tạo biên soạn một bộ sách giáo khoa đã thể hiện rõ trong báo cáo, nghị quyết giám sát", bà Hoa nói thêm.
