Đám cháy tại một tòa nhà chung cư ở Kiev sau khi bị tấn công bằng máy bay không người lái ngày 25/10. (Ảnh: Reuters)
Ngay cả với các khoản viện trợ quân sự và tài chính lớn chưa từng có mà đảng Dân chủ cung cấp, Ukraine ngày càng tổn thất nhiều hơn trên chiến trường miền đông, và Kiev đã trở nên mất kiên nhẫn khi Tổng thống Joe Biden mãi vẫn chưa đồng ý để họ dùng vũ khí phương Tây tấn công sâu hơn vào đất Nga.
Ứng viên tổng thống Donald Trump của đảng Cộng hòa chỉ trích mức độ ủng hộ mà Mỹ dành cho Kiev. Ông tuyên bố nếu đắc cử, ông sẽ chấm dứt xung đột trước khi lễ nhậm chức diễn ra vào tháng 1 năm sau, nhưng ông không cho biết sẽ làm như thế nào.
Những điều đó khiến một số người dân Ukraine bình thường và các quan chức nước này không quá lo lắng về việc ai sẽ giành chiến thắng trong cuộc đua vào Nhà Trắng, dù là ông Trump hay bà Kamala Harris .
"Nếu bà Harris thắng, đó sẽ là sự tiếp tục hành động hỗ trợ giả tạo cho Ukraine, nghĩa là họ sẽ nói mà không làm gì cả", ông Viktor Tupilka, 70 tuổi, người từng là thợ mỏ ở tỉnh Donetsk thuộc miền đông Ukraine, nói với Reuters .
"Nếu ông Trump thắng, ông ấy rất có thể sẽ thúc đẩy chấm dứt chiến sự và ép Ukraine từ bỏ một phần lãnh thổ. Trong cả hai trường hợp, Ukraine đều mất (thứ gì đó). Tất cả hy vọng của chúng tôi không phải là nhìn vào cuộc bầu cử, mà phải là nghĩ cách tự cung cấp cho mình thông qua các nguồn lực trong nước và các nguồn khác”, ông Tupilka nói thêm.
Mỹ đã cung cấp cho Ukraine hàng chục tỷ đô la viện trợ quân sự và tài chính, nhiều hơn bất kỳ đồng minh nào khác, kể từ khi Nga phát động chiến dịch quân sự đặc biệt vào tháng 2/2022.
Nguồn viện trợ đó đã cung cấp cho Ukraine đường dây cứu sinh cho quân đội yếu hơn và được trang bị kém hơn đối phương. Tuy nhiên, Tổng thống Volodymir Zelensky nói trong suốt cuộc xung đột rằng sự hỗ trợ của Mỹ và phương Tây là quá ít, quá muộn để xoay chuyển tình thế theo hướng có lợi cho Ukraine.
Một nhà ngoại giao cấp cao của châu Âu làm việc tại Kiev cho biết, các quan chức Ukraine ít lo lắng về khả năng ông Trump chiến thắng so với suy nghĩ của nhiều người, một phần vì Ukraine tiếp tục mất lãnh thổ ngay cả khi nhận được sự hỗ trợ về quân sự và kinh tế từ Mỹ.
"Ít nhất ông Trump có thể làm mọi thứ thay đổi một chút", nhà ngoại giao nói với Reuters .
Nhà ngoại giao này nói thêm rằng, việc ông Trump tuyên bố sẽ chấm dứt chiến sự ở Ukraine trước nhậm chức gần như chắc chắn sẽ buộc Washington phải trao cho Kiev điều gì đó khiến Nga e ngại.
Tuy nhiên, sự khó đoán của ông Trump đang gây bất an đáng kể.
Volodymyr Fesenko, một nhà phân tích tại Kiev, cho rằng ông Trump có thể tăng viện trợ cho Ukraine và sử dụng đòn bẩy kinh tế để buộc Nga ngồi vào bàn đàm phán, hoặc có thể đe dọa cắt viện trợ cho Ukraine.
"Vấn đề chính là ông Trump hứa sẽ khởi xướng đàm phán để chấm dứt chiến sự ở Ukraine ngay sau khi đắc cử, nhưng chúng tôi không biết với các điều kiện như thế nào”, ông Fesenko nói.
Tổng thống Zelensky và chính phủ của ông tránh công khai ủng hộ ứng viên này hơn ứng cử viên kia, để ngỏ cơ hội làm việc với chính quyền Mỹ kế nhiệm. Ngày 31/10, Ngoại trưởng Ukraine Andrii Sybiha cho biết Kiev tin tưởng vào sự ủng hộ liên tục của Mỹ dù ai thắng cử.
Sau chuyến thăm Mỹ hồi tháng 9, ông Zelensky gặp cả bà Harris và ông Trump. Nhà lãnh đạo Ukraine cho rằng cuộc bầu cử ngày 5/11 có thể sẽ tác động đến mức độ sẵn sàng đàm phán của Nga ngay cả trước khi ứng cử viên chiến thắng nhậm chức.
"Theo tôi, Mỹ sẽ chứng minh điều này rất nhanh chóng, sau cuộc bầu cử. Và với thông tin mà tôi nhận được từ các ứng cử viên, đây là một điểm tích cực từ các cuộc gặp của tôi với họ", ông Zelensky cho biết.
Nhà nghiên cứu Fesenko cho rằng việc phe của bà Harris sẽ tiếp tục ủng hộ Ukraine là tin tốt với Kiev, nhưng ông cũng cho rằng mức độ và hình thức ủng hộ của Mỹ trong tương lai vẫn chưa thể đoán chắc được.
"Gần như không ai nghi ngờ bà sẽ tiếp tục chính sách ủng hộ Ukraine của Tổng thống Biden, nhưng chưa biết chính sách này sẽ quyết đoán hơn hay bà ấy cũng theo xu hướng khởi xướng đàm phán để chấm dứt xung đột", ông Fesenko cho biết.
