Philippe Troussier: Vị tân huấn luyện viên giàu kinh nghiệm

“Phù thủy trắng” Philippe Troussier là người đưa bóng đá Nhật Bản và Nam Phi đến với sân chơi World Cup, ông có nhiều kinh nghiệm với các nền bóng đá như Bờ Biển Ngà, Nigeria hay Qatar, Trung Quốc. Triết lý bóng đá của ông là giữ vững lối chơi gắn kết của một tập thể.

Sau 40 năm sự nghiệp cầm quân, thành tích của huấn luyện viên Philippe Troussier không quá nổi bật khi so sánh với các đồng nghiệp nổi tiếng ở châu Âu hay Nam Mỹ. Nhưng có thể thấy, ông Troussier sở hữu bản CV ấn tượng hơn khi so sánh với người tiền nhiệm Park Hang-seo.

Nhà cầm quân 67 tuổi người Pháp được kỳ vọng sẽ dẫn dắt đội tuyển Việt Nam hướng tới những mục tiêu như: Bảo vệ Huy chương Vàng SEA Games 32, giành ngôi vương AFF Cup 2024 và cạnh tranh tại vòng loại khu vực châu Á World Cup 2026.

SỰ NGHIỆP HUẤN LUYỆN TRẢI DÀI NHIỀU QUỐC GIA

Trở về năm 1983, chỉ vài tháng sau khi giã từ sự nghiệp cầu thủ, Philippe Troussier đã bắt đầu theo đuổi công việc mới, đó chính là huấn luyện viên bóng đá. Khởi điểm của ông là một đội bóng thi đấu tại giải Hạng 3 của Pháp - INF Vichy. Sau đó một năm, huấn luyện viên Philippe Troussier thử thách bản thân với một đội bóng ở giải Hạng 4. Cùng với đó, ông trải qua ba mùa giải "tu rèn" cách thức quản lý một câu lạc bộ bóng đá.

Đến năm 1987, nhà cầm quân người Pháp trở lại với đội bóng ông từng thi đấu - Red Star 93, nhưng lần này với tư cách là một huấn luyện viên. Trong mùa giải 1988/1989, ông đã đưa đội bóng của mình đến vị trí thứ hai và được thăng hạng. Tháng 6/1989, Troussier được bổ nhiệm làm huấn luyện viên tạm quyền câu lạc bộ Hạng 2 của Pháp – Creteil, nhưng thời gian ít ỏi chỉ kéo dài 4 tháng chưa đủ để ông chứng minh thực lực, trước khi phải trả lại vị trí cho Bernard Maligorne.

Ngày 18/3/1998, HLV Philippe Troussier trả lời phỏng vấn tại Johannesburg trong cuộc họp báo đầu tiên từ khi ông đảm nhận vị trí huấn luyện viên đội tuyển quốc gia Nam Phi. (Ảnh: AFP)

Rời nước Pháp sau đó, Philippe Troussier đến với Bờ Biển Ngà và tạo được những dấu ấn nhất định trong sự nghiệp cầm quân.

Trong cả ba mùa giải liên tiếp (1990-1991-1992) dẫn dắt câu lạc bộ ASEC Mimosas, ông đều cùng đội bóng của mình giành chức vô địch Bờ Biển Ngà (Ivory Coast MTN Ligue 1).

Với những thành tích đó, năm 1993, Troussier được bổ nhiệm nắm quyền đội tuyển quốc gia Bờ Biển Ngà, với mục tiêu chính là giành vé tham dự World Cup 1994. Tuy nhiên, nhà cầm quân người Pháp đã phải rời ghế huấn luyện sau khi Bờ Biển Ngà không thể vượt qua vòng loại.

Trong sự nghiệp huấn luyện của mình, Philippe Troussier dẫn dắt hàng loạt câu lạc bộ đến từ các châu lục khác nhau như Kaizer Chiefs (1994, Nam Phi), FUS Rabat (1995-1997, Maroc), Olympique de Marseille (2004-2005, Pháp), FC Ryukyu (2008-2010, Nhật Bản), Shenzen Ruby (2011-2013, Trung Quốc), Sfaxien (2014, Tunisia) và Hangzhou Greentown (2015, Trung Quốc).

Cùng với đó, ông cầm quân hàng loạt đội tuyển quốc gia như Nigeria (1997), Burkina Faso (1997-1998), Nam Phi (1998), Nhật Bản (1998-2002), Qatar (2003- 2004) và Maroc (2005).

Điểm nhấn ở cấp câu lạc bộ là khi huấn luyện viên Troussier “chèo lái” đưa FUS Rabat giành chức vô địch Maroc Throne Cup năm 1995.

Tiếp đó, mặc dù thành công giành vé đến với World Cup 1998, thế nhưng huấn luyện viên Troussier và đội tuyển Nam Phi chỉ có thể đứng thứ ba bảng C với 2 điểm sau ba lượt trận, qua đó không thể lọt vào vòng 16 đội mạnh nhất.

TIẾNG VANG CÙNG BÓNG ĐÁ NHẬT BẢN

Ngày 14/6/2002 tại sân vận động Nagai, huấn luyện viên trưởng đội tuyển Nhật Bản Philippe Troussier chào khán giả trước thềm trận vòng bảng World Cup gặp Tunisia. Chiến thắng 2-0 chung cuộc thuộc về chủ nhà Nhật Bản. (Ảnh: Mark Leech)

Tại Olympic Sydney năm 2000, huấn luyện viên Troussier cùng đội tuyển Olympic Nhật Bản gây bất ngờ với giới mộ điệu khi lọt vào tứ kết môn bóng đá nam.

Cùng năm, ông giúp đội tuyển Nhật Bản vô địch Asian Cup khi thắng Saudi Arabia 1-0 trong trận chung kết. Rồi chỉ một năm sau, ông đưa “Samurai xanh” lên ngôi á quân Cúp Liên đoàn các châu lục (FIFA Confederations Cup) 2001, chỉ chấp nhận thua Pháp với tỷ số tối thiểu.

Những thành tích này như những bước chạy đà hoàn hảo cho chiến dịch World Cup 2002 được tổ chức trên sân nhà Nhật Bản. Để rồi, Troussier cùng đội tuyển Nhật Bản đã xuất sắc lọt vào vòng 16 đội mạnh nhất. Ở thời điểm này, đây cũng là thành tích tốt nhất của đội bóng xứ sở mặt trời mọc tại ngày hội bóng đá lớn nhất hành tinh.

Ở cấp độ cá nhân, ông Philippe Troussier đã giành giải thưởng Huấn luyện viên xuất sắc nhất châu Á (AFC Coach of the Year) năm 2000. Ngoài ra, ông được Liên đoàn bóng đá Nhật Bản (JFA) đưa vào danh sách Đại sảnh Danh vọng bóng đá Nhật Bản (JFA Hall of Fame) lần thứ 17 vào năm 2020.

CƠ DUYÊN VỚI BÓNG ĐÁ VIỆT NAM

Hồi tháng 9/2019, ông Philippe Troussier ra mắt người hâm mộ Việt Nam trên cương vị HLV trưởng đội tuyển U19 quốc gia. (Ảnh: Vietnam+)

Tháng 6/2018, huấn luyện viên Philippe Troussier bén duyên với bóng đá Việt Nam khi đảm nhận vị trí Giám đốc kỹ thuật Trung tâm đào tạo bóng đá trẻ (PVF). Sau đó, do U19 Việt Nam chỉ xếp thứ ba tại bảng B Vòng chung kết U19 Đông Nam Á 2019 diễn ra trên sân nhà, Liên đoàn bóng đá Việt Nam (VFF) quyết định chia tay huấn luyện viên Hoàng Anh Tuấn, và từ tháng 9/2019, người được chọn nắm quyền là ông Philippe Troussier.

Đối với các cầu thủ U19 Việt Nam, người thầy Philippe Troussier để lại ấn tượng với phong cách nghiêm túc. "Phù thủy trắng" từng cho các tuyển thủ tập luyện cật lực đến 23 giờ để chuẩn bị cho Vòng chung kết U19 châu Á 2020. Bởi U19 Việt Nam sẽ phải thi đấu vào khung giờ muộn nên ông Troussier muốn các học trò sớm làm quen. Ban đầu khi phải tập luyện với khung giờ này, các cầu thủ còn khá lạ lẫm, nhưng sau dần đã quen hơn và hào hứng tập luyện.

Tại vòng loại bảng J Vòng chung kết U19 châu Á 2020 diễn ra trên sân Thống Nhất vào tháng 11/2019, huấn luyện viên Troussier cùng U19 Việt Nam thắng Mông Cổ 3-0, sau đó thắng Guam 4-1. Ở trận thứ ba gặp đối thủ mạnh nhất là Nhật Bản, U19 Việt Nam hòa 0-0. Cùng 7 điểm có được sau 3 lượt trận như Nhật Bản, U19 Việt Nam vẫn phải đứng nhì bảng do kém hiệu số (+6 so với +19).

Nhưng vậy là đủ để U19 Việt Nam giành vé vào Vòng chung kết U19 châu Á 2020 với tư cách là một trong năm đội nhì bảng có thành tích tốt nhất. Tuy nhiên, do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, giải đấu dự kiến ​​diễn ra tại Uzbekistan vào tháng 10/2020 đã bị hủy bỏ. Vì vậy, ông Troussier và các học trò đã bỏ lỡ cơ hội so tài với các đối thủ mạnh của châu lục.

HLV Park Hang-seo từng có nhiều trao đổi với HLV Phillipe Troussier tại Trung tâm đào tạo bóng đá trẻ (PVF).

Trong thời gian chờ quyết định tổ chức Vòng chung kết U19 châu Á 2020, huấn luyện viên Troussier đã tích cực dự khán các trận đấu V-League, hạng Nhất, Nhì nhằm tìm kiếm thêm những tài năng cho U19 Việt Nam. Đến thời điểm 2021, do vấn đề về mức lương, “Phù thủy trắng” đã chia tay U19 Việt Nam sau khi hết hạn hợp đồng với PVF vào ngày 31/5/2021.

Đó cũng là những công tác huấn luyện bóng đá Việt Nam cuối cùng với của ông, cho tới ngày 16/2/2023 vừa qua, VFF và huấn luyện viên Philippe Troussier đã đạt được thỏa thuận về các điều khoản trong hợp đồng.

Sau khi tiến hành ký kết vào cuối tháng 2 tới tại TP Hà Nội, huấn luyện viên Philippe Troussier sẽ chính thức dẫn dắt đội tuyển quốc gia Việt Nam và U23 Việt Nam, bản hợp đồng dự kiến kéo dài tới hết tháng 7/2026.

PHAN THẠCH

(Tổng hợp)