Ngày 6-11, TAND Cấp cao tại TP HCM tiếp tục phiên xét xử phúc thẩm 48/86 bị cáo trong đại án Vạn Thịnh Phát giai đoạn 1.
Phiên tòa tập trung vào phần xét hỏi đối với nhóm bị cáo là lãnh đạo cấp cao của Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn (SCB) như Nguyễn Văn Thanh Hải, cựu phó chủ tịch HĐQT SCB; Chiêm Minh Dũng, cựu phó chủ tịch HĐQT SCB; Diệp Bảo Châu, cựu phó tổng giám đốc SCB; Đỗ Phú Huy, cựu chủ tịch Ủy ban Kinh doanh và Đầu tư SCB.
Thiếu nhận thức
Bản án sơ thẩm nhận định các bị cáo vi phạm quy định liên quan đến hoạt động ngân hàng khi giúp sức trong việc "hợp thức hóa" hồ sơ vay vốn khống cho các công ty trong hệ sinh thái Vạn Thịnh Phát, gây thiệt hại hàng trăm ngàn tỉ đồng cho SCB.
Bị cáo Trương Mỹ Lan
Trình bày nội dung kháng cáo, các bị cáo mong muốn được xem xét giảm nhẹ hình phạt với lý do bản thân chỉ thực hiện theo sự chỉ đạo, chịu áp lực từ cấp trên và tha thiết "vực dậy" SCB thời điểm khó khăn khi tái cơ cấu.
Bị cáo Nguyễn Văn Thanh Hải cho biết vào thời điểm ký các hồ sơ đã không nhận thức được sai phạm của mình. Mãi đến khi xét xử sơ thẩm, bị cáo mới nhận ra rằng tất cả các tờ trình mà mình duyệt đều không phản ánh đúng thực tế.
Bị cáo giải thích trong suốt thời gian công tác tại SCB, vai trò của mình chủ yếu là ký các giấy tờ theo các tờ trình đã có sẵn và không hề hay biết về những vấn đề sai phạm trong các hồ sơ đó.
Bị cáo Mai Hồng Chín, cựu Giám đốc Phòng Tái thẩm định của SCB, thừa nhận sai phạm bản thân xuất phát từ sự hiểu lầm về bản chất của quá trình tái cơ cấu. Bị cáo cho biết do không lường trước được những hậu quả nghiêm trọng của quá trình này nên đã đặt niềm tin sai lầm vào những lời chỉ đạo của các lãnh đạo cấp trên vào thời điểm đó. Cụ thể, bị cáo tin rằng việc "ký hồ sơ đảo nợ" chỉ là một giải pháp tạm thời mà không nhận thức đầy đủ về những hệ lụy lâu dài và nghiêm trọng mà hành động này có thể gây ra.
Bên cạnh đó, các bị cáo cũng bày tỏ rằng mặc dù đối mặt với hoàn cảnh khó khăn, mất đi nguồn thu nhập, họ vẫn không ngừng nỗ lực vận động gia đình để khắc phục hậu quả của vụ án. Những nỗ lực này được các bị cáo xem là cách để bù đắp phần nào sai lầm đã gây ra, nhằm giảm bớt thiệt hại cho những người bị ảnh hưởng.
Sau phiên tòa sơ thẩm, có 48/86 bị cáo kháng cáo
Thời gian ngắn gây hậu quả lớn
Theo hồ sơ, trong khoảng thời gian từ ngày 13-11-2021 đến 21-9-2022, Lương Thị Hồng Quế, với vai trò Giám đốc Phòng Phê duyệt tín dụng khách hàng doanh nghiệp (tái thẩm định) tại SCB, đã ký duyệt 4 tờ trình tái thẩm định đồng ý cho 4 khách hàng thuộc Tập đoàn Vạn Thịnh Phát vay tổng cộng 46 khoản vay tại SCB. Đến ngày 17-10-2022, tổng dư nợ của các khoản vay này lên đến 700 tỉ đồng.
Bản án sơ thẩm cho rằng bà Lương Thị Hồng Quế biết rõ các khoản vay này thực chất là hợp thức hóa hồ sơ vay vốn, giải ngân và rút tiền để nhóm bị cáo Trương Mỹ Lan, cựu Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, sử dụng trái với mục đích vay vốn đã cam kết.
Tại phiên tòa, bị cáo Quế trình bày rằng vào thời điểm ký duyệt các hồ sơ vay, bị cáo mới nhận nhiệm vụ tái thẩm, bị cáo nói chỉ thực hiện thủ tục tái thẩm cho các hồ sơ vay vốn cũ của Công ty Lavifood và không hề biết rằng công ty này đã được bà Trương Mỹ Lan mua lại.
HĐXX bày tỏ sự tiếc nuối đối với bị cáo này, nhấn mạnh rằng hành vi phạm tội xảy ra trong một khoảng thời gian không dài (từ 13-11-2021 đến 21-9-2022), nhưng đã gây hậu quả nghiêm trọng.