Về chính sách nhập cư
Ngay trong ngày đầu tiên, Tổng thống đắc cử Trump cam kết triển khai nhiều biện pháp ngặt nghèo để kiểm soát nhập cư như:
Khởi động chương trình trục xuất lớn nhất trong lịch sử, nhắm vào những người nhập cư bất hợp pháp, đặc biệt là những người có tiền án. Chương trình này sẽ yêu cầu sự phối hợp với các sở cảnh sát địa phương và nhiều cơ quan liên bang, nhưng sẽ vấp phải khó khăn từ một số địa phương không đồng ý với chính sách này. Việc thực hiện cũng đòi hỏi chi phí lớn, ước tính lên đến 315 tỷ USD để trục xuất khoảng 13 triệu người.
Tổng thống đắc cử Donald Trump. Ảnh: Reuters
Ký sắc lệnh hành pháp nhằm ngăn chặn việc tự động cấp quốc tịch cho con cái của người nhập cư bất hợp pháp. Tuy nhiên, đây là một hành động đầy tranh cãi và chắc chắn sẽ đối mặt với các thách thức pháp lý từ phía tòa án.
Tiếp tục xây dựng tường biên giới: khôi phục dự án xây tường biên giới đã bị đình chỉ dưới thời chính quyền ông Biden, khôi phục lại chính sách "Ở lại Mexico", buộc người xin tị nạn phải chờ ở Mexico cho đến khi hoàn tất thủ tục xét xử tại tòa án Mỹ.
Về năng lượng và biến đổi khí hậu
Ông Trump đã nhiều lần tuyên bố sẽ đảo ngược các quy định về môi trường mà ông cho là cản trở nền kinh tế và hạn chế sản xuất năng lượng của Mỹ; theo đó, chính quyền mới sẽ có thể:
Đẩy mạnh khai thác dầu khí: Với khẩu hiệu “drill, baby, drill” (“cứ khai thác đi”) nhằm tăng sản lượng dầu, đảo ngược các quy định hạn chế của chính quyền ông Biden. Ông cũng sẽ rút lại các quy định buộc các nhà sản xuất ô tô phải đáp ứng các tiêu chuẩn khí thải nhằm khuyến khích sản xuất xe điện.
Hủy bỏ các dự án năng lượng sạch: Ông Trump đã cam kết sẽ ngừng các dự án năng lượng gió, một nguồn năng lượng sạch quan trọng đang được phát triển dưới thời chính quyền ông Biden. Việc này có thể gây ra những tác động tiêu cực đến các nỗ lực chống biến đổi khí hậu.
Rút khỏi Thỏa thuận Paris: Ông Trump dự định rút Mỹ ra khỏi Thỏa thuận Paris về khí hậu, lặp lại quyết định trong nhiệm kỳ đầu tiên. Nếu thực hiện, Mỹ sẽ từ chối các cam kết quốc tế trong việc giảm phát thải khí nhà kính, tác động đến các nỗ lực toàn cầu về chống biến đổi khí hậu.
Về chính sách đối ngoại
Ông Trump từng tuyên bố sẽ đưa ra chính sách đối ngoại ưu tiên lợi ích của Mỹ và sẽ nhanh chóng có các hành động để đảo ngược những thay đổi từ chính quyền ông Biden, trong đó bao gồm:
Chấm dứt cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine: Ông Trump đã hứa sẽ chấm dứt cuộc xung đột ở Ukraine ngay khi nhậm chức, mặc dù ông chưa cung cấp chi tiết cụ thể về cách thức thực hiện. Điều này gây lo ngại cho các đồng minh của Ukraine vì chính quyền ông Trump có thể yêu cầu một thỏa thuận hòa bình có lợi cho Nga.
Cam kết với NATO: Ông Trump đã gây lo ngại về cam kết của ông đối với NATO khi ông từng nói sẽ không bảo vệ một đồng minh NATO nếu họ không đóng góp đủ chi phí quốc phòng. Quốc hội Mỹ đã thông qua luật ngăn cản Tổng thống rút Mỹ khỏi NATO mà không có sự chấp thuận của Thượng viện hoặc một đạo luật của Quốc hội.
Đảo ngược các sắc lệnh về bình đẳng
Ông Trump đã nhiều lần công khai cam kết đảo ngược các biện pháp bảo vệ cho người chuyển giới và những chính sách liên quan đến bình đẳng mà chính quyền ông Biden đã ban hành:
Xóa bỏ bảo vệ cho học sinh chuyển giới: Hủy bỏ các biện pháp bảo vệ cho học sinh chuyển giới mà chính quyền ông Biden đã ban hành theo Đạo luật Title IX, cho phép học sinh chuyển giới được bảo vệ chống phân biệt dựa trên xu hướng tình dục và bản dạng giới.
Xóa bỏ lệnh hành pháp về bình đẳng của chính quyền ông Biden: Dự định hủy bỏ sắc lệnh hành pháp của ông Biden yêu cầu áp dụng các nguyên tắc bình đẳng trong các cơ quan chính phủ. Thay vào đó, ông sẽ khôi phục lệnh cấm tuyên truyền các khái niệm về phân biệt chủng tộc hoặc giới tính.
Cắt giảm tài trợ liên bang cho các trường có yêu cầu tiêm vaccine: Đe dọa sẽ ngừng cấp tài trợ liên bang cho các trường yêu cầu tiêm vaccine. Mặc dù ban đầu chỉ nhắm vào vaccine COVID-19, nhưng các chuyên gia y tế công cộng lo ngại rằng điều này có thể ảnh hưởng đến các vaccine khác như vaccine phòng bệnh sởi.
Sa thải Công tố viên Jack Smith và ân xá cho những người tham gia sự kiện 6/1
Ông Trump đã tuyên bố sẽ hành động ngay lập tức để sa thải Công tố viên đặc biệt Jack Smith, người đang dẫn đầu các vụ kiện chống lại ông Trump liên quan đến việc can thiệp vào cuộc bầu cử năm 2020. Hành động này được coi là một động thái trả đũa pháp lý. Ông Trump cũng đã cam kết sẽ ân xá cho những người tham gia cuộc tấn công vào Điện Capitol ngày 6/1/2021. Ông tuyên bố sẽ xem xét lại toàn bộ các vụ án và ký lệnh ân xá ngay trong ngày đầu tiên nhậm chức cho những “tù nhân chính trị” bị chính quyền hiện tại bắt giữ. Ông cũng sẽ yêu cầu điều tra các công tố viên thuộc đảng Dân chủ ở các thành phố như Chicago, San Francisco, và Los Angeles để xác định xem liệu họ có vi phạm quyền công dân của những cá nhân bị truy tố trong các vụ án khác hay không.
Các kế hoạch "Ngày đầu tiên" của Trump thể hiện tham vọng của ông trong việc đảo ngược các chính sách của chính quyền đương nhiệm, đặc biệt là về nhập cư, năng lượng, bình đẳng giới và quyền bình đẳng. Những thay đổi này, nếu được thực hiện, sẽ gây ra những tác động sâu rộng đến xã hội Mỹ và quan hệ của nước này với cộng đồng quốc tế.