Theo Reuters, chính phủ Nga đưa ra biện pháp cấm xuất khẩu gạo “tạm thời” này nhằm ổn định thị trường trong nước.
“Chính phủ đã tạm thời cấm xuất khẩu gạo thô và gạo đã qua chế biến. Hạn chế sẽ có hiệu lực cho đến ngày 31/12/2023,” trang Telegram của chính phủ Nga đăng tuyên bố cho biết. “Quyết định được đưa ra để duy trì sự ổn định trên thị trường nội địa.”
Lệnh cấm xuất khẩu gạo không áp dụng cho các thành viên khác của Liên minh Kinh tế Á - Âu (gồm Armenia, Belarus, Kazakhstan và Kyrgyzstan) hoặc Nam Ossetia và Abkhazia.
Hơn nữa, gạo vẫn có thể được vận chuyển ra nước ngoài để viện trợ nhân đạo, hoặc quá cảnh qua lãnh thổ Nga.
Loại gạo chính được trồng ở Nga là gạo Nhật Japonica, một loại hạt tròn có thể dùng để làm sushi và có chất lượng tương đương với gạo hạt tròn của Ai Cập. Các giống khác được trồng ở Nga còn có gạo Osman, một loại ngũ cốc trung bình tương tự như Osmancik và Calrose của Thổ Nhĩ Kỳ. Theo cập nhật từ Bộ Nông nghiệp Mỹ, sản lượng lúa gạo của Nga năm 2022 đạt 846.000 tấn, giảm 21% so với năm trước đó.
Do sự sụt giảm trong sản xuất và cũng như để trả đũa các biện pháp trừng phạt kinh tế, chính phủ Nga đã cấm xuất khẩu gạo từ ngày 1/7 đến ngày 1/12/2022. Lệnh cấm xuất được gia hạn thêm sáu tháng vào cuối năm ngoái và đã kết thúc vào ngày 30/6 vừa qua, trước khi được ban hành trở lại.
Mặc dù sự vắng mặt của Nga trên thị trường xuất khẩu gạo Japonica không gây ra quá nhiều lo ngại đối với những người mua loại gạo này, nhưng nó đã tạo ra những cơ hội mới cho các nhà xuất khẩu ngũ cốc. Tình trạng này có thể buộc người mua phải cân nhắc các nguồn nhập khẩu khác, đặc biệt là Thái Lan, Việt Nam và Myanmar, theo đánh giá của trang S&P Global.
Cơ hội cho gạo Việt khi các nước châu Á liên tục đưa ra lệnh cấm xuất khẩu
Không chỉ Nga, UAE cũng khẩn trương đưa ra lệnh cấm xuất khẩu gạo và tái xuất khẩu gạo trong 4 tháng, trang Tân Hoa Xã đưa tin.
Bộ Kinh tế nước này ngày 29/7 thông báo trên mạng xã hội rằng lệnh cấm có hiệu lực từ ngày 28/7, bao gồm các khu vực tự do ở UAE và áp dụng cho tất cả các loại gạo, bao gồm gạo lứt, gạo xay xát hoàn toàn hoặc một phần và gạo tấm.
Thông báo cho biết các công ty muốn xuất khẩu hoặc tái xuất khẩu gạo phải xin giấy phép xuất khẩu của Bộ Kinh tế. Lệnh cấm có thể tự động gia hạn trừ phi có quyết định hủy bỏ việc thực hiện lệnh này.
UAE phải nhập khẩu gần 90% lượng lương thực tiêu thụ trong nước. Lạm phát do giá lương thực tăng cao đã đè nặng lên quốc gia Vùng Vịnh này trong phần lớn năm 2022.
Gạo là lương thực chính của hơn 3 tỷ người và gần 90% loại cây lương thực trồng sử dụng nhiều nước này được sản xuất ở châu Á - nơi hiện tượng khí hậu El Nino gây khô hạn có thể hạn chế nguồn cung.
Trước đó, Ấn Độ, nước xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới, đã áp dụng lệnh cấm xuất khẩu gạo tương tự, theo đó cấm bán gạo trắng non-basmati ra nước ngoài. New Delhi cho biết, động thái này sẽ "đảm bảo có đủ gạo cung cấp" và "làm dịu đà tăng giá gạo ở thị trường nội địa".
Chuyên gia kinh tế của Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) Pierre-Olivier Gourinchas đánh giá, việc Ấn Độ cấm xuất khẩu một số loại gạo có thể làm trầm trọng thêm lạm phát giá lương thực và động thái này nên được đảo ngược. "Ấn Độ cấm xuất khẩu gạo có thể sẽ gây ra tác động tương tự như việc Thỏa thuận ngũ cốc biển Đen bị đình chỉ, khiến giá gạo ở các nước khác tăng cao. Giá ngũ cốc toàn cầu có thể tăng 10-15% trong năm nay", ông Gourinchas nhấn mạnh.