Xe đạp điện bốc cháy
Xe đạp điện trở thành phương tiện yêu thích của nhiều người trong những năm gần đây. Nhưng hiện tại, có những lo ngại về tính an toàn khi nhiều ghi nhận về tình trạng xe điện bốc cháy xảy ra ở khắp nơi trên thế giới, theo WSJ.
Một tòa nhà chung cư ở quận Sunset, San Francisco, Mỹ bốc cháy vào tháng 5. Vào tháng 6, ngọn lửa lan từ một cửa hàng sửa chữa xe đạp trên phố ở New York đến các căn hộ ở tầng trên, khiến 4 người thiệt mạng và 2 người khác phải nhập viện.
Một vụ hỏa hoạn khác gần Cambridge, Anh, khiến một phụ nữ và hai đứa con thiệt mạng.
Lính cứu hỏa nghi ngờ những vụ cháy thảm khốc này có chung một nguyên nhân: ắc quy xe đạp điện phát hỏa
Dịch bệnh và giá cả xe đạp điện và các phương tiện chạy bằng pin khác giảm xuống đã giúp doanh số bán hàng tăng đột biến. Từ năm 2020 đến 2022, Mỹ đã nhập khẩu số lượng xe đạp điện nhiều hơn gấp đôi, từ 450.000 lên 1,1 triệu chiếc.
Sở cứu hỏa New York chỉ ghi nhận 30 vụ cháy xe đạp điện vào năm 2019. Năm ngoái, con số đó đã tăng lên 220. Đội cứu hỏa London cho biết họ nhận trình báo về cháy xe đạp điện hoặc xe máy điện cứ hai ngày một lần trong năm nay.
Các khu chung cư đang cấm xe đạp điện đặt trong tòa nhà. Ngay cả các nhà hàng cũng cấm phương tiện này. Tại Brain Food, quán cà phê ở Brooklyn, có một tấm biển với nội dung: “Chỉ sạc máy tính xách tay và điện thoại di động, không dành cho xe máy hoặc xe đạp điện”.
Mặc dù có những rủi ro tiềm ẩn, điều này không mặc định rằng bất kỳ chiếc xe đạp điện hoặc xe máy điện nào cũng sẽ tự bốc cháy. Thông thường, rủi ro đến từ nhiều nguyên nhân và mọi người đều có thể ngăn chặn từ trước.
Tại sao pin phát nổ?
Pin (hay ắc quy) và bộ sạc không thương hiệu hoặc giá rẻ luôn tiềm ẩn nguy cơ đặc biệt. Nhiệt độ của môi trường sạc cũng là vấn đề gây ra tình trạng pin bốc cháy hay phát nổ.
Hầu hết xe đạp điện đều sử dụng pin lithium-ion có thể sạc lại, đây cũng chính là loại pin cung cấp năng lượng cho điện thoại thông minh, tai nghe và máy tính xách tay.
Tất cả các loại pin này đều dễ gặp tình trạng phát hỏa khi bị hỏng, sạc quá mức hoặc hoạt động trong điều kiện nhiệt độ khắc nghiệt. Tuy nhiên, pin xe đạp điện lớn hơn nhiều—gấp từ 50 đến 100 lần—so với pin trong thiết bị điện tử cá nhân, nên tác động cháy nổ cũng lớn hơn.
Vào ngày 20/5, một chiếc xe đạp gấp đặt trong căn hộ ở phía Nam London bắt đầu bốc khói, rồi chỉ trong vài giây, ngọn lửa bùng phát. Theo Dom Ellis, phó ủy viên Đội cứu hỏa London, chủ nhân của chiếc xe đạp đã mua nó để đi làm và mua một cục pin từ cửa hàng trực tuyến không xác định.
Vụ việc đáng sợ này cho thấy điều gì có thể xảy ra khi pin lithium-ion bị hỏng và ngọn lửa có thể lan nhanh như thế nào.
Pin lithium-ion phổ biến vì chúng có thể sạc lại dễ dàng. Anna Stefanopoulou, giáo sư kỹ thuật cơ khí tại Đại học Michigan cho biết, pin gặp vấn đề khi chúng bị quá nhiệt.
Stefanopoulou giải thích, vật liệu trong pin khi bị nóng chảy sẽ bùng phát lửa, tỏa ra nhiều nhiệt và luồng nhiệt đó cũng tạo ra khí dễ cháy. Nói cách khác, khi pin bị hỏng, tự nó đã trở thành vật liệu tốt để bốc hỏa.
Ô tô điện cũng có pin lithium-ion, nhưng hỏa hoạn ít xảy ra hơn so với xe đạp điện. Đó là vì ô tô có hệ thống làm mát và pin được bảo vệ tốt hơn (Mọi hoạt động thay thế pin thường phải thông qua cơ sở dịch vụ được ủy quyền).
Mặt khác, xe đạp điện không có bộ điều chỉnh nhiệt độ và pin của chúng thường lộ ra bên ngoài, tiếp xúc nhiều hơn với môi trường, nên ngay cả những lỗi sản xuất nhỏ cũng có thể trở thành vấn đề nghiêm trọng, đặc biệt với các loại pin giá rẻ, chất lượng thấp.
Người đi xe đạp điện cũng có xu hướng sử dụng pin nhiều hơn. Một cục pin lớn trong ô tô điện có thể đi được vài trăm km và người lái xe thường xuyên sạc lại. Trong khi người sử dụng xe đạp điện đã quen với việc cạn pin hết lần này đến lần khác trong suốt cả tuần, điều này cũng khiến pin giảm tuổi thọ.
Cách ngăn chặn hiểm họa
Hãy bảo vệ ngôi nhà của mình ngay từ việc chọn xe đạp điện từ một thương hiệu uy tín với hệ thống an toàn được thiết kế tốt và các chứng nhận đảm bảo.
Hội đồng thành phố New York gần đây đã thông qua luật yêu cầu tất cả các thiết bị di chuyển được bán trong thành phố, bao gồm cả xe đạp điện và xe máy điện, phải đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn về điện và phòng cháy chữa cháy của phòng kiểm định có thẩm quyền được gọi là Underwriters Laboratories (UL).
Kunal Kapoor, giám đốc cấp cao về chất lượng và tuân thủ của Bosch, công ty cung cấp linh kiện điện được chứng nhận UL cho hơn 100 thương hiệu xe đạp điện, cho biết một hệ thống pin tốt sẽ ngừng sạc nếu phát hiện có điều gì đó không ổn về nhiệt độ, điện áp hoặc dòng điện.
Ngoài việc đảm bảo xe đạp đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn, Kapoor khuyến nghị các phương pháp sau:
Sử dụng pin và bộ sạc gốc. Nếu mua thêm, hãy mua cùng một thương hiệu.
Kiểm tra pin và phích cắm pin thường xuyên. Nếu thấy dây cáp bị sờn trên bộ sạc hoặc pin phồng lên, nghe thấy tiếng răng rắc, tiếng rít hoặc ngửi thấy mùi gì đó khó chịu, hay có mùi lưu huỳnh, hãy ngừng ngay việc sạc xe đạp điện.
Để mắt khi sạc xe đạp điện. Giới hạn các phiên sạc trong một giờ.
Không để xe đạp gần các vật liệu dễ cháy, chẳng hạn như sơn nhà.
Điều quan trọng là phải đọc hướng dẫn an toàn để biết hướng dẫn cụ thể của nhà sản xuất. Ví dụ, Rad Power khuyên người dùng chỉ nên sạc pin ở nhiệt độ từ 6-25 độ C.
Nếu xe đạp bốc cháy, hãy gọi dịch vụ khẩn cấp ngay lập tức. Không nên phụ thuộc vào bình chữa cháy gia dụng vốn chỉ có thể dập tắt ngọn lửa nhỏ. Luôn nhớ rằng, đám cháy có thể lan rộng nhanh chóng, hãy sơ tán và giao việc chữa cháy cho đội ngũ chuyên nghiệp.