Song Saran, Giám đốc điều hành của Amru Rice (Campuchia), cho hay kể từ sau động thái của Ấn Độ, các nước nhập khẩu từng nhập khẩu gạo từ Ấn Độ đã chuyển hướng tăng cường mua gạo trắng từ các nước khác, trong đó có Campuchia, dẫn đến giá gạo trắng tăng 30-40%.
Giá gạo xuất khẩu từ các trung tâm thương mại gạo châu Á từ cuối tháng 7 đến nay đã bị tác động mạnh nhất kể từ năm 2008 do lệnh cấm xuất khẩu gần đây Ấn Độ, làm dấy lên lo ngại về nguồn cung mặt hàng chủ lực trên toàn cầu.
Tại quốc gia xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới, biến đổi khí hậu đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất lúa gạo, khiến Ấn Độ phải tập trung vào nguồn cung trong nước hơn là xuất khẩu trong bối cảnh nhiều nước khác đổ xô vào việc tích trữ gạo.
“Ấn Độ là một trong những nước xuất khẩu gạo lớn nhất. Việc họ tuyên bố ngưng bán gạo trắng đã đẩy giá gạo trắng tăng lên gần bằng gạo thơm của tôi”. “Tất nhiên, họ đã mang lại cho đất nước chúng tôi cơ hội xuất khẩu nhiều hơn đồng thời mang lại giá trị xuất khẩu cao hơn cho nông dân của chúng tôi,” ông Saran nói, viện dẫn việc giá gạo trắng tại Campuchia đã tăng mạnh trong thời gian gần đây.
Chan Pich, tổng giám đốc của Signatures of Asia, cũng cho biết nhu cầu gạo trên toàn cầu, đặc biệt là gạo trắng, đã tăng vọt. “Lý do tôi thấy điều này là bởi ảnh hưởng của biến đổi khí hậu ở Châu Âu, Úc, Mỹ và các khu vực khác. Họ đã trải qua hạn hán vào đầu năm nay, làm tăng nhu cầu về gạo, và cũng bởi vì Ấn Độ đã ngừng xuất khẩu gạo trắng và gạo tấm để đáp ứng nhu cầu trong nước”.
Sau khi mở rộng thị trường sang Philippines vào tháng 6 năm nay, gạo Campuchia đã được xuất khẩu sang một nửa trong số các nước ASEAN, bao gồm Malaysia, Brunei và Philippines, và gạo đến Thái Lan và Việt Nam.
“Các nước trong khối ASEAN của chúng tôi, bao gồm Indonesia và Philippines, nơi có dân số đông, cũng đã trải qua tình trạng thiếu gạo. Họ đã đặt mua nhiều loại gạo trắng từ các nước ASEAN khác, trong đó có Việt Nam và Campuchia,” ông Pich nói, và cho biết nhập khẩu gạo của Philippines có thể khiến xuất khẩu gạo của Campuchia tăng lên hàng triệu tấn do nhu cầu và mức tiêu thụ cao của người dân quốc đảo này.
Trong khi đó, Indonesia cũng đang tăng cường nhập khẩu gạo từ Campuchia để tăng nguồn cung.
Báo chí Campuchia cho biết tại cuộc gặp giữa Bộ trưởng Bộ Thương mại Pan Sorasak và Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Indonesia Pahala Nugraha Mansury ở Phnom Penh vào tuần trước, hai bên đã công bố đạt được thỏa thuận thương mai 125.000 tấn gạo, bao gồm 100.000 tấn gạo trắng, thông qua Cục Hậu cần Indonesia (Bulog) và Green Trade và 25.000 tấn gạo cao cấp giữa công ty cổ phần lương thực ID FOOD (Indonesia) và các thành viên của Liên đoàn gạo Campuchia.
Ngoài ra, Campuchia và Indonesia đã đồng ý cập nhật Biên bản ghi nhớ (MoU) về thương mại gạo lên tới 250.000 tấn mỗi năm trong 4 năm và thiết lập các cơ chế để tạo thuận lợi cho việc liên lạc và điều phối trong thương mại gạo MoU sẽ cho phép nông dân Campuchia mở rộng thị trường xuất khẩu gạo của họ, đồng thời cũng sẽ cung cấp thêm việc làm cho ngành xay xát gạo khi nhu cầu về gạo tăng lên.
Theng Savoeun, Chủ tịch Liên minh Nông dân Campuchia, cho biết Indonesia có nhu cầu rất lớn về gạo và ông kỳ vọng đây là cơ hội tuyệt vời để Campuchia xuất khẩu nhiều gạo hơn sang Indonesia và các nước khác ở châu Á, vì Indonesia, Malaysia và Philippines không có đủ đất để trồng lúa. Trước đó, vào đầu tháng Tám, Bulog cho biết họ đã nhập khẩu 1,6 triệu tấn gạo từ Thái Lan, Việt Nam, Ấn Độ và Pakistan trong năm nay, đồng thời họ cũng đã thu mua 786.697 tấn gạo trong nước. Indonesia đã ban hành hạn ngạch nhập khẩu gạo 2 triệu tấn cho năm 2023, ngoài hạn ngạch 300.000 tấn được chuyển từ năm 2022, do kiểu thời tiết khô hạn có thể gây hạn hán cho các vùng của quần đảo.
Yang Saing Koma, Quốc vụ khanh Bộ Nông - Lâm - Ngư nghiệp Campuchia cho biết Vương quốc này đang trở thành một phần quan trọng trong việc cải thiện an ninh lương thực quốc gia và toàn cầu sau khi một số nhà xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới ngừng xuất khẩu gạo.
Đầu tháng Tám, ông Koma cho biết: “Campuchia có tiềm năng lớn để tăng sản lượng lúa gạo trên diện tích đất hiện có và mở rộng hơn nữa thị trường gạo ở nước ngoài thông qua chính sách triển khai các mô hình nông nghiệp cấp xã và xây dựng các câu lạc bộ nông nghiệp hoặc hiệp hội nông dân liên kết thông qua các hợp đồng nông nghiệp”.
Một nông dân Campuchia đang trồng lúa.
Vương quốc Campuchia này đang được hưởng lợi lớn từ lệnh cấm xuất khẩu gạo của Ấn Độ.
Theo báo cáo mới nhất của Bộ Nông – Lâm - Ngư Campuchia, xuất khẩu lúa và gạo của Campuchia trong 6 tháng đầu năm 2023 đạt 807,9 triệu USD.
Tính trong 7 tháng đầu năm 2023, xuất khẩu riêng gạo xay của nước này đạt hơn 362.708 tấn tới 52 thị trường trên toàn thế giới với trị giá 313,7 triệu USD. Trong đó, gạo thơm chiếm tỷ trọng cao nhất với 85,08%, tiếp theo là “hạt dài trắng” (11,3%), “đồ” (2,4%), “hữu cơ” (1,02%), và “trắng hạt ngắn” (0,1%).
Về thị trường xuất khẩu, trong 6 tháng đầu năm 2023, Trung Quốc nhập khẩu nhiều nhất với 138.364 tấn, trị giá gần 89 triệu USD, tiếp đến là 25 nước EU khoảng 122.117 tấn, trị giá 86,7 triệu USD và 4 nước ASEAN (28.110 tấn, trị giá 18,9 triệu USD). 21 thị trường còn lại đã mua 41.042 tấn gạo xay xát, trị giá 34,7 triệu USD.
Đồng thời, Campuchia đã xuất khẩu 2,2 triệu tấn lúa với tổng trị giá 578,7 triệu USD, dành riêng cho các nước láng giềng nơi 55% sản phẩm có chứng nhận “phù hợp”.
Liên đoàn Lúa gạo Campuchia đặt mục tiêu xuất khẩu một triệu tấn gạo vào năm 2025. Liên đoàn cho biết họ có đủ năng lực sản xuất và xuất khẩu gạo xay xát lên tới 2 triệu tấn mỗi năm.
Tham khảo: Phnompenhpost, Khmertimeskh, Kiripost