Trong số nhiều canh bạc đánh dấu sự nghiệp của Elon Musk, ít có canh bạc nào táo bạo hơn canh bạc mà ông đang đặt cược vào ông Donald Trump.
Từ vệ tinh đến xe điện, chip não đến robot chạy bằng AI, Musk sở hữu một loạt các doanh nghiệp phụ thuộc rất nhiều vào các hợp đồng và quy tắc do chính phủ liên bang đặt ra.
Tuy nhiên, trong một cuộc bầu cử mà hầu hết các nhà phân tích chính trị tin rằng giống như một trò tung đồng xu, người đàn ông giàu nhất thế giới đã gắn danh tiếng và tài sản của mình với nỗ lực mới nhất của ông Trump vào Nhà Trắng.
Trong cuộc trò chuyện với Tucker Carlson - cựu người dẫn chương trình truyền hình Fox TV, Musk nói đùa: "Nếu ông ấy (ông Trump) thua, tôi sẽ tiêu đời".
ĐƯỢC ĂN CẢ, NGÃ VỀ KHÔNG
Khi cuộc bầu cử bước vào giai đoạn cuối, sự ủng hộ của Musk đối với chiến dịch tranh cử của ông Trump ngày càng chặt chẽ hơn.
Tuần này, người ta tiết lộ rằng Musk đã quyên góp ít nhất 75 triệu USD cho nhóm ủng hộ ông Trump của mình có tên America Pac. Được biết, nhóm này đã chi hơn 118 triệu USD cho các nỗ lực hỗ trợ chiến dịch, bao gồm quảng cáo, biển báo sân và hoạt động gõ cửa từng nhà.
Khi ông Trump tổ chức một cuộc gặp mặt cách đây hai tuần tại Butler, Pennsylvania - địa điểm xảy ra vụ ám sát hụt ông vào tháng 7, Musk là vị khách bất ngờ, nhảy lên sân khấu như một đứa trẻ phấn khích.
Musk đã sử dụng X, mạng xã hội mà ông sở hữu, để đưa ra nội dung ủng hộ Trump. Vào thứ năm, Musk đã trở lại Pennsylvania, tiểu bang dao động quan trọng nhất trong cuộc bầu cử, để tự mình đưa ra lập luận ủng hộ ông Trump với các cử tri. Trong cuộc biểu tình kéo dài một giờ, ông đã đội chiếc mũ vàng Make America Great Again và đưa ra một số lời giải thích cho sự ủng hộ hết mình của ông dành cho ông Trump - một chính trị gia cho đến gần đây vẫn rất hoài nghi về xe điện.
Musk cho biết lý do lớn nhất để ủng hộ ông Trump là nhu cầu về "các quy định hợp lý", tuyên bố rằng "SpaceX có thể chế tạo một tên lửa khổng lồ nhanh hơn tốc độ xử lý giấy phép của chính phủ, điều này thật điên rồ". Ông nói thêm: "Nếu xu hướng bóp nghẹt sự phát triển của doanh nghiệp bằng cách quản lý quá mức không thay đổi, chúng ta sẽ không thể đến được sao Hỏa".
Chủ sở hữu của Tesla, SpaceX, xAI và X có tham vọng định hình tương lai của nhân loại - một con chip Neuralink trong não, một robot trong nhà, một chiếc xe không người lái để đi làm, một tên lửa để thuộc địa hóa sao Hỏa. Musk đặt cược rằng nếu ông Trump thắng cử, ông sẽ có được ảnh hưởng đáng kể đến cách chính phủ đối xử với các công ty của mình.
Ván cược này sẽ có lãi nếu SpaceX và các vệ tinh Starlink của hãng có thể kiếm được nhiều hợp đồng hơn từ bộ máy an ninh quốc gia Mỹ hoặc nếu Tesla có thể giành được sự ủng hộ của những chính trị gia thuộc Đảng Cộng hòa vốn hoài nghi về xe điện. Chưa kể, khi ấy, có thể chính phủ cũng sẽ hạn chế các cuộc điều tra của cơ quan quản lý về tính an toàn của công nghệ tự lái của hãng. Và dưới thời ông Trump, X sẽ ít có khả năng xung đột với chính quyền về quan niệm tuyệt đối của Musk về "quyền tự do ngôn luận".
Bản thân ông Trump đã hứa nếu đắc cử, Musk sẽ lãnh đạo một "bộ phận hiệu quả của chính phủ".
"Các cơ quan quản lý đã là cái gai trong mắt Tesla trong nhiều năm", Dan O'Dowd, người sáng lập một công ty phần mềm, đồng thời là người chỉ trích những nỗ lực của Tesla trong lĩnh vực xe không người lái cho biết. "Musk tin rằng ông ấy đứng trên luật pháp".
Đáng nói, Musk và Trump từng là hai thái cực đối lập về mặt chính trị. Trong khi vị cựu tổng thống thường mô tả biến đổi khí hậu là một "trò lừa bịp", Musk từng khoe khoang rằng sứ mệnh của Tesla là "giúp giảm nguy cơ biến đổi khí hậu thảm khốc".
Musk đã bỏ phiếu cho các ứng viên gồm Joe Biden, Hillary Clinton và Barack Obama trong các cuộc bầu cử gần đây.
Nhưng trong vài tháng qua, Musk không chỉ trở thành người ủng hộ có ảnh hưởng nhất của ông Trump mà còn ủng hộ một số lời lẽ gây sốc như: "Nếu ông Trump không thắng, đây là cuộc bầu cử cuối cùng".
Sự thay đổi của Musk bắt đầu trong thời kỳ đại dịch. Ông đã chọn tiêm vaccin Covid-19 nhưng lại hoài nghi về yêu cầu tiêm vaccin của chính phủ đối với nhân viên liên bang và nhà thầu. Musk cũng ngày càng phản đối văn hóa "thức tỉnh" và đã có một cuộc tranh cãi công khai với cô con gái chuyển giới của mình.
Trevor Traina, một nhà tài trợ của ông Trump, từng là đại sứ Mỹ tại Áo trong nhiệm kỳ của vị cựu tổng thống cho rằng Musk đang tham gia trực tiếp vào chính trị vì lý do cá nhân chứ không phải lý do thương mại. Traina cho biết: "Là người giàu nhất thế giới, Elon không cần gì cả. Ông ấy chỉ đang tham gia vào thôi".
Đối với Tesla, rủi ro từ sự can thiệp của Musk vào cuộc bầu cử là nó sẽ khiến công ty xa lánh những khách hàng tự nhiên của mình. Theo Pew Research, chỉ có 13% đảng viên Cộng hòa cho biết họ có khả năng nghiêm túc cân nhắc mua xe điện, so với 45% đảng viên Dân chủ.
Bản thân ông Trump cũng không phải là đồng minh của Tesla. Trong một cuộc phỏng vấn vào tuần này, ông bắt đầu bằng câu nói: "Vấn đề với xe điện" nhưng sau đó tự ngắt lời và lưu ý rằng: "Elon Musk là một người bạn rất tốt của tôi".
"Đó là một chiến lược rủi ro cao, phần thưởng cao. Tôi cho rằng nếu ông Trump thắng, ông ấy trông giống như một thiên tài. Nếu ông Trump thua, mọi thứ sẽ khá tệ", Andrew Palmer, cựu giám đốc điều hành của Aston Martin cho biết. "Mặc dù tôi nghĩ hầu hết mọi người ngưỡng mộ những gì ông ấy làm, nhưng tôi cho rằng có nguy cơ là điều đó sẽ kích thích mọi người tìm kiếm các lựa chọn thay thế cho Tesla".
Tuy nhiên, một số đối thủ của Musk ở Thung lũng Silicon suy đoán rằng mục tiêu của ông đối với Tesla là dài hạn.
Họ nói rằng Musk nhận thức được rằng hoạt động kinh doanh cốt lõi của Tesla ngày càng bị đe dọa bởi các loại xe điện giá rẻ của Trung Quốc và công nghệ pin đang phát triển nhanh chóng. Công ty đã không tung ra sản phẩm thị trường đại chúng mới nào kể từ Model Y vào năm 2020 và vẫn chưa rõ khi nào một chiếc xe giá cả phải chăng hơn trị giá 25.000 USD sẽ được ra mắt.
Thay vì tung ra những chiếc xe mới, Musk đã chuyển hướng công ty sang xe tự lái, xe taxi robot và robot hình người chạy bằng AI có tên là Optimus. Tuần trước, tỷ phú này đã trình bày tầm nhìn khoa học viễn tưởng của mình về tương lai tại buổi ra mắt hoành tráng "We, Robot”. Những chú robot nhảy múa và chiếc taxi điện tử bằng vàng đã khiến người hâm mộ của ông kinh ngạc, nhưng các nhà đầu tư không mấy ấn tượng vì thiếu thông tin chi tiết. Cổ phiếu công ty đã giảm 9%.
Drew Dickson, người sáng lập Albert Bridge Capital ước tính rằng mảng kinh doanh ô tô của Tesla có thể có giá trị từ 70 tỷ đến 100 tỷ USD. Theo tính toán của ông, điều đó có nghĩa là 650 tỷ USD còn lại trong giá trị thị trường của công ty - và tới 90 tỷ USD trong tài sản cá nhân của Musk — phần lớn dựa trên sự lạc quan của nhà đầu tư về các công nghệ chưa được chứng minh của công ty, tất cả đều phải đối mặt với những rào cản pháp lý đáng kể trước khi đưa ra thị trường.
Nếu ông Trump thắng, Musk có thể hy vọng Tesla sẽ nhận được sự đồng cảm hơn từ chính phủ liên bang. Hiện tại, Cục Quản lý An toàn Giao thông Đường bộ Quốc gia, Bộ Tư pháp và Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch đều đang điều tra các khiếu nại của Tesla về hệ thống hỗ trợ người lái. NHTSA cho biết hôm thứ sáu rằng họ đã mở một cuộc điều tra mới về Tesla sau khi một chiếc xe có công nghệ "tự lái hoàn toàn" đã đâm chết một người đi bộ.
Musk đã hứa với những người tham dự rằng xe tự lái sẽ có mặt ở Texas và California từ năm sau và xe taxi tự lái sẽ có mặt trên đường vào năm 2027, nhưng cả hai đều yêu cầu Tesla phải đảm bảo ít nhất là phân loại "Cấp độ 4, Tự động hóa cao" và giấy phép từ các cơ quan quản lý nhà nước với tốc độ nhanh hơn nhiều so với bất kỳ đối thủ nào đã đạt được.
"Tôi có xu hướng hơi lạc quan về khung thời gian", Musk thừa nhận tại sự kiện.
Trong số các công ty của Musk, SpaceX có thể được hưởng lợi nhiều nhất từ mối quan hệ chặt chẽ với một tổng thống Mỹ. Các nhà phân tích tại Morgan Stanley dự báo doanh thu của công ty có thể tăng gấp ba lần lên 63 tỷ USD vào năm 2030, phần lớn là nhờ Starlink, doanh nghiệp internet vệ tinh vận hành mạng lưới 6.000 vệ tinh quỹ đạo thấp. SpaceX đã vượt 100 lần phóng trong năm nay.
Về những nghi ngờ xung quanh sự ủng hộ vượt mức dành cho ông Trump, Musk khẳng định ông chỉ hành động vì lo lắng cho đất nước. "Hiện giờ, tôi đang hoạt động chính trị bởi vì tôi nghĩ rằng tương lai của nước Mỹ và tương lai của nền văn minh đang bị đe dọa".
Theo: Financial Times