Xã Phùng Xá (huyện Thạch Thất) nổi tiếng với nghề truyền thống cơ kim khí, đồ mộc dân dụng. Trên địa bàn xã đã được phê duyệt đầu tư, xây dựng 3 cụm công nghiệp. Tuy nhiên, theo phản ánh của người dân, 2/3 cụm công nghiệp đang bị lấn chiếm, bỏ hoang.
Cụm công nghiệp kim khí mở rộng Phùng Xá bị biến thành nơi tập kết phương tiện
Theo UBND xã Phùng Xá, khu đất Cụm công nghiệp đồ mộc (thôn Bùng, xã Phùng Xá) được triển khai từ năm 2005, hiện đã hoàn thành xây dựng cơ sở hạ tầng. Theo quy hoạch chi tiết, cụm được chia thành 172 thửa đất với diện tích từ 100m2/thửa. Tuy nhiên, đến nay, mới có 82/172 thửa đã cho thuê, số còn lại đang bị bỏ trống nên bị nhiều hộ dân lấn chiếm.
Cụm công nghiệp làng nghề cơ, kim khí mở rộng Phùng Xá đã hoàn thành GPMB, nhưng cũng đang bị bỏ hoang. Khu đất đang bị lấn chiếm, san gạt làm nơi tập kết máy móc, vật liệu. Ông Phùng Ngọc Nam, Chủ tịch UBND xã Phùng Xá, cho biết, dự án được triển khai từ năm 2008 với diện tích 39.000 m2. Đến nay, công trình mới xong cơ bản phần san nền, hệ thống kênh mương thoát nước mưa, đường ống thoát nước thải và phần đường. Do gặp khó khăn về tài chính và GPMB chưa triệt để, nhiều tháng nay, nhà thầu dừng thi công.
Theo ông Nam, do cụm Công nghiệp cơ kim khí quá tải về phương tiện, trong khi mặt bằng tại dự án Cụm công nghiệp cơ kim khí mở rộng chưa sử dụng nên một số hộ gia đình, cá nhân đã sử dụng để tập kết bãi xe, hàng hóa, phế thải xây dựng. Năm 2023, UBND xã tổ chức xử lý, giải tỏa xong 7 trường hợp có lấn chiếm. Tuy nhiên, tình trạng lấn chiếm lại tái diễn.
Trong khi đó, Cụm công nghiệp Đám Sào (xã Canh Nậu) gặp khó khăn, vướng mắc trong vấn đề thuê đất. Theo UBND xã Canh Nậu, Cụm công nghiệp Đám Sào có diện tích hơn 10 ha, được UBND tỉnh Hà Tây điều chỉnh quy hoạch năm 2007. Dự án có 336 lô đất, mỗi lô có diện tích từ 200-220m2. Hiện UBND xã phối hợp bàn giao được 239 lô đất, còn lại 99 lô chưa cho hộ nào thuê.
Huyện Thạch Thất đã có báo cáo gửi UBND thành phố Hà Nội . Thành phố cũng đã cử đoàn công tác về kiểm tra, ghi nhận thực tế. UBND huyện đã đề xuất một số giải pháp tháo gỡ vướng mắc tại các cụm công nghiệp tại Thạch Thất, trong đó có phương án được tiếp tục áp dụng xét duyệt giao đất, cho thuê đất theo Quyết định số 105/2009. “Hiện nay Thanh tra thành phố đã vào cuộc, dự kiến sẽ có kết quả trong thời gian tới. Sau khi có kết quả thanh tra, UBND thành phố sẽ có phương án xử lý và huyện sẽ triển khai, thực hiện”, đại diện Phòng TN&MT huyện Thạch Thất thông tin.
Cho thuê thì không được phép, để hoang thì lãng phí
Hầu hết các cụm công nghiệp ở huyện Thạch Thất đều được thành lập trước thời điểm tỉnh Hà Tây được sáp nhập vào Hà Nội. Hầu hết các cụm công nghiệp này đều đang vướng mắc liên quan GPMB, giao và cho thuê đất. Ông Phùng Văn Vinh, công chức địa chính xã Canh Nậu cho biết, trước đây việc giao và cho thuê đất được thực hiện theo Quyết định số 105/2009/QĐ-TTg về Ban hành Quy chế quản lý cụm công nghiệp. Tuy nhiên, hiện nay, công tác quản lý các cụm công nghiệp được thực hiện theo Nghị định số 68/2017/NĐ-CP và Nghị định số 66/2020/NĐ-CP về sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 68. Do không có điều khoản chuyển tiếp nên các cụm công nghiệp hầu như không thể cho thuê đất được nữa.
Ông Vinh phân tích, theo quy hoạch, mỗi lô đất tại Cụm công nghiệp Đám Sào có diện tích từ 200- 220m2. Nếu xét duyệt, cho thuê đất theo Quyết định 105/2009 là phù hợp. Tuy nhiên, theo Nghị định 68/2020, sẽ không được phép xét duyệt cho thuê đất mà địa phương phải tổ chức đấu giá. Điều này nhằm đảm bảo công khai, minh bạch, tăng nguồn thu cho ngân sách Nhà nước. Bên cạnh đó, diện tích đất cụm công nghiệp tổ chức đấu giá phải từ 1.000m2 trở lên. “Đây là 2 vấn đề mấu chốt khiến các cụm công nghiệp được thành lập từ hàng chục năm trước mà chưa lấp đầy thì sẽ không thể tiếp tục cho thuê đất được nữa. Bởi nếu tiếp tục cho thuê thì không được phép, còn nếu tổ chức đấu giá thì phải điều chỉnh quy hoạch”.
Theo ông Vinh, UBND xã Canh Nậu đã có báo cáo gửi UBND huyện Thạch Thất xin cơ chế giải quyết. UBND xã đề nghị, trước mắt giữ nguyên hiện trạng, không để phát sinh vi phạm mới tại các cụm công nghiệp. Đồng thời, thành phố cho địa phương tiếp tục thực hiện theo Quyết định 105/2009 để giải quyết dứt điểm những tồn tại tại các cụm công nghiệp nói chung, Cụm công nghiệp Đám Sào nói riêng.
Ông Phùng Ngọc Nam, Chủ tịch UBND xã Phùng Xá, cho biết, UBND xã đã có trình UBND huyện xem xét, phê duyệt danh sách các hộ thuê đất tại 2 cụm công nghiệp trên. Tuy nhiên, do thay đổi quy định về trong việc quản lý các cụm công nghiệp theo Quyết định 105 và Nghị định 66/2020 nên đến nay địa phương vẫn không thể hoàn thành giao đất tại 2 cụm công nghiệp.
Theo Phòng TN&MT huyện Thạch Thất, huyện có 7 cụm công nghiệp thì 6 cụm gặp vướng mắc, trong đó có nguyên nhân liên quan GPMB và việc thuê đất không còn áp dụng theo Quyết định 105/2009.