Mỹ đã mất nhiều năm xây dựng mạng lưới kiểm soát nhằm ngăn chặn các công ty Trung Quốc mua hoặc sản xuất chip máy tính tiên tiến. Thế nhưng vài tuần trước, nhà sản xuất chip tiên tiến nhất thế giới TSMC tuyên bố một số con chip của mình đã xuất hiện trong các thiết bị Made by Huawei - tập đoàn vốn đang chịu sự kìm kẹp của Mỹ.
TSMC, công ty sản xuất chip cho các công ty công nghệ lớn như Apple và Nvidia, cho biết họ không hề cung cấp chip cho Huawei kể từ khi những hạn chế có hiệu lực, song vẫn hợp tác với các công ty lớn khác ở Trung Quốc.
Mỹ vốn đã cố gắng giữ chip tiên tiến tránh xa các công ty Trung Quốc. Chính phủ chặn Huawei và các công ty Trung Quốc khác mua các sản phẩm được sản xuất bằng công nghệ Mỹ, đồng thời thúc đẩy các công ty nước đồng minh, bao gồm Nhật Bản và Hà Lan, ngừng bán.
Tuy nhiên, các con chip được sử dụng trong trí tuệ nhân tạo vẫn được giao dịch tích cực trên thị trường Trung Quốc, bất chấp các hạn chế của Mỹ. Các công ty Trung Quốc vẫn tiếp tục phát triển loại công nghệ mà chính quyền Mỹ lo ngại, thậm chí đạt được nhiều bước tiến lớn.
Tiến bộ này, cùng với sự hiện diện của chip TSMC trong các thiết bị của Huawei, đặt ra câu hỏi về mức độ các biện pháp kiểm soát Mỹ đặt ra. Theo một nhà phân tích ngành, chip TSMC được tìm thấy trong Ascend 910B, một bộ xử lý của Huawei chứa nhiều loại chip máy tính và được sử dụng để đào tạo các mô hình trí tuệ nhân tạo.
Không rõ chip TSMC đã xuất hiện trong bộ xử lý của Huawei như thế nào hay có bao nhiêu bộ xử lý trong số đó chứa chip TSMC.
Các công ty Trung Quốc đã nỗ lực hết sức để vượt qua các hạn chế của Mỹ. Nhiều công ty, bao gồm cả Huawei, đã tranh giành mua công nghệ trước khi lệnh ngừng bán được đưa ra. Một số tích trữ hàng nghìn con chip, trong khi những công ty khác lấy chúng từ chợ đen.
TSMC trước đây sản xuất chip cho thế hệ bộ xử lý Huawei. Một phát ngôn viên của Huawei cho biết công ty không yêu cầu TSMC sản xuất bất kỳ chip nào cho mình kể từ khi Mỹ thay đổi quy định vào năm 2020. “Chúng tôi đã tích trữ vào thời điểm đó”, bà nói.
Một công ty Trung Quốc có tên Xiamen Sophgo Technologies gần đây đã đặt hàng TSMC sản xuất hàng trăm nghìn con chip có thiết kế giống hệt một sản phẩm của Huawei. Sophgo được thành lập và một phần thuộc sở hữu của Micree Zhan, giám đốc điều hành của Bitmain, công ty Trung Quốc chuyên sản xuất máy tính dùng để khai thác tiền số và bộ xử lý cho các hệ thống AI. Bitmain là một trong những khách hàng Trung Quốc quan trọng nhất của TSMC.
Sophgo cho biết trong một tuyên bố rằng họ chưa bao giờ tham gia vào bất kỳ mối quan hệ kinh doanh trực tiếp hoặc gián tiếp nào với Huawei và hoạt động kinh doanh cũng chưa bao giờ vi phạm bất kỳ luật kiểm soát xuất khẩu nào của Mỹ.
Tờ Information trước đó đưa tin rằng chính phủ Mỹ đang điều tra xem liệu TSMC có sản xuất chip cho Huawei hay không và liệu TSMC có cắt giảm các lô hàng cho Sophgo vào thời điểm cuộc điều tra bắt đầu.
Được biết, TSMC sản xuất chip cung cấp năng lượng cho mọi thứ, từ máy bay chiến đấu đến chatbot. Khi các công ty trên toàn thế giới chạy đua để phát triển các hệ thống AI tiên tiến trong bối cảnh cạnh tranh giữa Mỹ và Trung Quốc ngày càng gia tăng, nhu cầu với những con chip này đã bùng nổ.
Các quy định của Mỹ cho phép TSMC bán một số loại chip cho các công ty Trung Quốc mà không bị trừng phạt. “Những quy định này không hoàn toàn ngăn cản TSMC sản xuất chip tiên tiến cho khách hàng Trung Quốc”, ông Chiang, thành viên nhóm nghiên cứu cho biết.
Có lẽ cũng bởi lẽ đó mà chưa đầy 5 năm sau khi lệnh trừng phạt của Mỹ gần như khiến Huawei Technologies tê liệt, gã khổng lồ công nghệ đã trở thành ‘cánh tay phải’ quan trọng giúp Bắc Kinh khẳng định vị thế trong cuộc đua chất bán dẫn. Vai trò của Huawei trong ngành công nghiệp chip Trung Quốc đã vượt xa những gì các chuyên gia kỳ vọng.
“Huawei hiện là trung tâm. Các biện pháp kiểm soát xuất khẩu đã thúc đẩy Trung Quốc và ngành công nghiệp xích lại gần nhau theo cách mà chúng tôi chưa từng thấy trước đây”, Kendra Schaefer, đối tác của công ty tư vấn Trivium China có trụ sở tại Bắc Kinh, cho biết.
Hỗ trợ nhà nước dành cho Huawei đã đạt đến độ ‘chưa từng có’. Một mạng lưới các doanh nghiệp nhận vốn từ quỹ đầu tư chính phủ hiện đang tập trung giúp Huawei xây dựng mạng lưới chip tự cung ứng. Nhóm này bao gồm rất nhiều các chuyên gia quang học, nhà phát triển thiết bị chip và nhà sản xuất hóa chất. Kế hoạch nằm trong nỗ lực trị giá 30 tỷ USD nhằm giúp Huawei xây dựng thêm các cơ sở chế tạo chip.
“Các khoản trợ cấp sẽ giúp Huawei hạ giá sản phẩm”, Chris Miller, tác giả cuốn Chip War: The Fight for the World’s Most Critical Technology, cho biết. “Ở nhiều thị trường mới nổi, điều này có thể sẽ giúp hãng giành thị phần”.
Theo: Financial Times