Chung kết cuộc thi Đường lên đỉnh Olympia năm thứ 23 bắt đầu lúc 8h30 ngày 8/10 với sự tranh tài của bốn thí sinh Nguyễn Việt Thành (THPT Sóc Sơn, Hà Nội), Nguyễn Minh Triết (THPT chuyên Quốc học, Thừa Thiên Huế), Lê Xuân Mạnh (THPT Hàm Rồng, Thanh Hóa) và Nguyễn Trọng Thành (THPT chuyên Trần Phú, Hải Phòng).
Từ trái qua: Nguyễn Trọng Thành, Nguyễn Minh Triết, Nguyễn Việt Thành và Lê Xuân Mạnh. Ảnh: Đình Tùng
Trước khi bắt đầu cuộc đua, bốn thí sinh thể hiện niềm tự hào quê hương và quyết tâm với câu thơ ngắn gọn. Trọng Thành gói gọn bản sắc người dân Hải Phòng với câu thơ "Người Hải Phòng ăn sóng, nói gió/ Bước đến đây biến mọi điều từ không thành có".
Minh Triết tình cảm, nhẹ nhàng với "Huế thương, Huế đợi từng ngày/ Chờ tôi, Minh Triết trên tay chiếc vàng".
Việt Thành giới thiệu mảnh đất huyền thoại, quê hương của Thánh Gióng qua câu "Thánh Gióng bay lên cùng ngựa sắt/ Sóc Sơn rực sáng ánh bình minh".
Còn Xuân Mạnh thể hiện quyết tâm rinh vòng nguyệt quế với câu thơ "Xứ Thanh đất học giỏi giang/ Rinh vòng nguyệt quế vinh quang trở về".
Trọng Thành sau phần thi Khởi động. Ảnh: Đình Tùng
Câu hỏi trong phần thi Khởi động có độ khó hơn hẳn những vòng thi tuần, tháng, quý. Các thí sinh bấm chuông nhanh ở hai lượt đầu nhưng thận trọng hơn ở lượt cuối.
Việt Thành và Minh Triết bấm chuông ít nhất, cho thấy sự chắc chắn. Gần như mỗi lần hai thí sinh này giành quyền trả lời đều đưa ra đáp án đúng.
Kết thúc phần thi Khởi động, Trọng Thành tạm dẫn đầu với 65 điểm, Minh Triết và Việt Thành cùng 30, Xuân Mạnh có 10.
Việt Thành đã trả lời đúng tất cả từ khóa Vượt chướng ngại vật trong cả 4 trận thi tại Đường lên đỉnh Olympia. Ảnh: Đình Tùng
Ở phần thi Vượt chương ngại vật, bốn thí sinh phải tìm từ khóa có 15 chữ cái. Trọng Thành bước vào phần thi này đầu tiên, chọn hàng ngang số một, ẩn số có 10 chữ cái - là từ còn thiếu trong một đoạn bài hát "Tuổi đời mênh mông" của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn. Chỉ hai thí sinh trả lời, Minh Triết có đáp án đúng là "thiên nhiên".
Ở lượt thứ hai, Minh Triết chọn hàng ngang số ba với ẩn số 7 chữ cái. Nhưng câu hỏi chưa được đọc, Việt Thành đã bấm chuông giải chướng ngại vật với đáp án là năng lượng tái tạo.
Một lần nữa, Việt Thành chứng minh khả năng vượt chướng ngại vật xuất sắc khi giải được tất cả từ khóa trong cuộc thi tuần, tháng, quý và năm. Câu trả lời đúng giúp Việt Thành vươn lên dẫn đầu đoàn leo núi với 70 điểm.
Tăng tốc là phần thi bản lề, giúp các thí sinh bứt phá về mặt điểm số với tối đa 160 điểm cho bốn câu hỏi nếu trả lời đúng và nhanh nhất. Với hai câu hỏi về chọn cách thoát hiểm đúng khi xảy ra hỏa hoạn và nhà quân sự Trần Đại Nghĩa, cả bốn thí sinh đều đưa ra đáp án đúng. Nhưng hai câu hỏi sau chỉ có Xuân Mạnh giành thêm 40 điểm, Trọng Thành có thêm 30.
Trọng Thành giành được 100 điểm, đưa tổng số điểm lên 165, tạm dẫn đầu sau phần thi Tăng tốc. Xuân Mạnh có thêm 90 điểm sau phần thi này, nâng tổng số điểm lên 100. Việt Thành có tổng số điểm 120. Là thí sinh giành ít điểm nhất trong phần thi này (30), Minh Triết có tổng 70 điểm trước khi về đích.
Trọng Thành tạm dẫn đầu đoàn leo núi sau phần thi Tăng tốc. Ảnh: Đình Tùng
Xen kẽ các phần thi của thí sinh là phần giao lưu tại các điểm cầu ở Hà Nội, Thanh Hóa, Thừa Thiên – Huế và Hải Phòng. Phần này giúp không khí cuộc thi thêm rộn ràng. Các học sinh ở điểm cầu Hà Nội và Thanh Hóa giành được phần thưởng khi xuất sắc trả lời đúng cả 3 câu hỏi liên quan đến Hóa học, Lịch sử, Văn học.
Với 165 điểm, Trọng Thành là thí sinh đầu tiên bắt đầu phần thi Về đích với ba câu hỏi 20 điểm. Trong hai câu đầu, Trọng Thành bị Việt Thành và Minh Triết giành điểm vì đưa ra đáp án chưa chính xác. Nam sinh quyết định đặt ngôi sao hy vọng ở câu cuối, hỏi "thủy tinh lỏng là dung dịch đậm đặc của hai hợp chất nào". Trọng Thành trả lời tên hợp chất, song câu hỏi có mở ngoặc yêu cầu nêu công thức phân tử. Việt Thành là người bấm chuông và trả lời đúng công thức phân tử.
Câu hỏi này cần tới ý kiến của ban cố vấn. Cuối cùng, câu trả lời của Trọng Thành được chấp nhận, giành thêm 40 điểm nhờ ngôi sao hy vọng. Kết thúc phần thi, Trọng Thành giữ nguyên điểm số 165, vẫn tạm dẫn đầu.
Có 140, Việt Thành chọn gói câu hỏi 30-20-20. Câu đầu tiên giá trị 30 điểm hỏi Việt Nam đã xác lập quan hệ đối tác chiến lược toàn diện với 5 quốc gia nào. Việt Thành trả lời Nga, Hàn Quốc, Ấn Độ, Mỹ nhưng chưa chính xác. Trọng Thành giành quyền trả lời với đáp án Nga, Ấn Độ, Trung Quốc, Hàn Quốc, Mỹ, giành 30 điểm.
Câu 2 có giá trị 20 điểm hỏi độ dài cung kinh tuyến nối hai huyện Quản Bạ của tỉnh Hà Giang và Cái Nước của tỉnh Cà Mau. Việt Thành đưa ra câu trả lời nhưng không chính xác, một lần nữa Trọng Thành giành điểm nhờ đáp án đúng, nâng tổng số điểm lên 215.
Trong câu hỏi cuối cùng về lĩnh vực Lịch sử, Việt Thành trả lời đúng và kết thúc phần thi của mình với 110 điểm.
Cú lội ngược dòng ngoạn mục trong phần thi này phải nhắc đến Xuân Mạnh. Trong hai phần thi Về đích của Trọng Thành và Việt Thành, Xuân Mạnh không bấm chuông giành quyền trả lời lần nào. Em bước vào phần thi Về đích với 100 điểm, đứng thứ ba trong đoàn leo núi. Lúc này, Trọng Thành tạm dẫn đầu với 215 điểm.
Mạnh chọn gói câu hỏi cao nhất 90 điểm vì "không còn gì để mất".
Nam sinh giành được 30 điểm trong câu hỏi đầu về danh nhân Trần Tuấn Khải. Câu thứ hai về Toán học, đáp án Mạnh đưa ra chưa chính xác nhưng không bị trừ điểm vì Việt Thành sau đó cũng đưa ra đáp án sai. Việt Thành bị trừ 15 điểm, gương mặt thể hiện rõ sự tiếc nuối khi quỹ điểm của mình chỉ còn 95.
Xuân Mạnh chọn ngôi sao hy vọng trong câu hỏi cuối cùng, hỏi về loài vật được các nhà khoa học Việt Nam nhân bản vô tính thành công vào tháng 3/2021. Mạnh ban đầu trả lời "bò", sau đó đổi thành "lợn" trong những giây cuối cùng. Nam sinh giành thêm 60 điểm trong tiếng reo hò và vỡ oà của khán giả. Mạnh hoàn thành phần thi với 190 điểm, kém Trọng Thành đang dẫn đầu chỉ 25 điểm.
Minh Triết là thí sinh cuối cùng bước vào phần thi Về đích khi đang có 90 điểm. Tương tự Xuân Mạnh, Triết chọn gói câu hỏi 90 điểm.
Câu đầu tiên hỏi chất hữu cơ đóng vai trò chủ yếu để tạo ra vạch màu trắng mà trọng tài dùng để kẻ trong các trận bóng đá. Câu trả lời của Triết là butan là đáp án đúng, giành được 30 điểm.
Câu thứ hai hỏi về hai câu thơ trong "câu thơ thuở trước" mà Tố Hữu nhắc đến khi viết về Nguyễn Du trong bài thơ Kính gửi cụ Nguyễn Du. Minh Triết không đưa ra đáp án. Xuân Mạnh giành quyền trả lời: Chẳng biết 300 năm lẻ nữa/Người đời ai khóc Tố Như chăng, trong tập thơ Độc Tiểu Thanh ký.
Câu trả lời này gây tranh cãi vì câu thơ mà Xuân Mạnh đọc là bản dịch, không phải nguyên tác. Ban cố vấn của chương trình xác định đáp án của Xuân Mạnh đúng, em giành được 30 điểm từ Minh Triết, vươn lên dẫn đầu với 220 điểm, khiến cuộc đua gay cấn đến câu hỏi cuối cùng.
Câu thứ ba yêu cầu tìm giá trị nhỏ nhất của bốn số nguyên dương. Minh Triết đưa ra quyết định chưa từng có tiền lệ trong chương trình - nhường quyền trả lời cho Trọng Thành và Xuân Mạnh khi hai thí sinh này đang cạnh tranh ngôi quán quân, chỉ cách nhau 5 điểm. Trọng Thành giành quyền trả lời, đưa ra đáp án là 10. Cả trường quay hồi hộp, im lặng chờ người dẫn chương trình công bố đáp án. Câu trả lời Trọng Thành không chính xác, đáp án đúng phải là 40.
Không khí trường quay S14 và điểm cầu Thanh Hóa lúc này bùng nổ. Từ thí sinh có màn Khởi động "chậm" nhất, Xuân Mạnh vượt lên ngoạn mục ở phần thi Về đích để bước lên bục vô địch.
Khoảnh khắc quyết định cục diện trận chung kết Olympia năm 2023. Video: VTV3
Khoảnh khắc được xướng tên là nhà vô địch, Mạnh nói "vỡ oà và không thể tin nổi".
"Em nghĩ may mắn đã theo em suốt hành trình này. Các bạn đều rất giỏi, em chỉ là may mắn hơn. Em muốn dành chiến thắng này cho những người đã ủng hộ em, có cả bà nội quá cố", Mạnh trả lờiVnEpxpress, ngay sau khi trận đấu kết thúc.
Là học sinh Thanh Hóa đầu tiên vô địch Olympia, Mạnh mong hành trình của mình sẽ tiếp lửa cho các thế hệ đàn em. Nam sinh nhận thưởng 50.000 USD (1,2 tỷ đồng), cho biết chưa quyết định có du học hay không.
Bốn nam sinh nhận thưởng sau trận chung kết Olympia 2023. Ảnh: Đình Tùng
