Các nhà nghiên cứu Trung Quốc cho biết họ đã đạt được thành tựu đầu tiên trên thế giới trong việc sử dụng máy tính lượng tử thực sự để tinh chỉnh mô hình trí tuệ nhân tạo (AI) với 1 tỷ tham số. Kết quả này cho thấy tiềm năng của điện toán lượng tử trong việc giúp đào tạo tốt hơn các mô hình ngôn ngữ lớn.
Tờ Science and Technology Daily đưa tin nhóm nghiên cứu Hợp Phì đã sử dụng Origin Wukong, máy tính lượng tử siêu dẫn thế hệ thứ ba của Trung Quốc với 72 qubit. Họ đạt được mức cải thiện 8,4% về hiệu suất đào tạo trong khi giảm 76% số lượng tham số.
Chen Zhaoyun, một nhà nghiên cứu tại Viện Trí tuệ nhân tạo thuộc Trung tâm khoa học quốc gia toàn diện Hợp Phì, cho biết: "Đây là lần đầu tiên một máy tính lượng tử thực sự được sử dụng để tinh chỉnh một mô hình ngôn ngữ lớn trong bối cảnh thực tế. Điều này cho thấy phần cứng lượng tử hiện tại có thể bắt đầu hỗ trợ các nhiệm vụ đào tạo AI trong thế giới thực".
Mô hình AI cải tiến cũng được báo cáo là mang lại kết quả tốt hơn cho các nhiệm vụ cụ thể. Khi được đào tạo trên dữ liệu trò chuyện về sức khỏe tâm thần, nó mắc ít hơn 15% lỗi và trong bài kiểm tra giải toán, độ chính xác của nó tăng từ 68 lên 82%.
Tinh chỉnh là bước quan trọng trong việc tùy chỉnh các mô hình AI chung như DeepSeek hoặc Qwen cho các tác vụ chuyên biệt, chẳng hạn như phân tích dữ liệu y tế. Theo dữ liệu của QuestMobile, ứng dụng DeepSeek vượt ChatGPT về số người dùng hoạt động hàng ngày vào cuối tháng 1/2025 và vượt con số 30 triệu người dùng đầu tháng 2. Như trước đây, quá trình này dựa vào các máy chủ mạnh mẽ và phải đối mặt với nhiều thách thức, bao gồm khả năng mở rộng hạn chế và mức tiêu thụ năng lượng cao.
Ảnh: Global Times
Ngược lại, máy tính lượng tử mang lại những lợi thế độc đáo. Bằng cách tận dụng các nguyên lý lượng tử như chồng chập, máy tính lượng tử có thể khám phá các tổ hợp tham số rộng lớn cùng lúc, giúp đào tạo AI nhanh hơn và hiệu quả hơn nhiều.
Để thực hiện được điều này, các nhà nghiên cứu từ Origin Quantum đã làm việc với các cộng sự để tạo ra một phương pháp mới gọi là tinh chỉnh tham số lai tenxơ có trọng số lượng tử.
Trong phương pháp này, các thiết lập của mô hình AI – được gọi là trọng số – được xử lý bởi một mạng kết hợp các kỹ thuật lượng tử và cổ điển. Phần lượng tử xác định các mẫu phức tạp trong dữ liệu, trong khi phần cổ điển nén mô hình để sử dụng ít năng lượng tính toán hơn.
Theo Dou Menghan, phó chủ tịch của Origin Quantum, trên chip Wukong, một lô dữ liệu đào tạo AI duy nhất có thể kích hoạt hàng trăm tác vụ lượng tử song song, chứng minh khả năng xử lý khối lượng công việc chuyên sâu của chip.
Ra mắt vào tháng 1/2024, Origin Wukong hiện là một trong những máy tính lượng tử siêu dẫn có thể lập trình và thương mại tiên tiến nhất trên thế giới. Hơn 80% các thành phần phần cứng và phần mềm của nó được sản xuất tại Trung Quốc, với các hệ thống sao lưu nội bộ cũng được triển khai, công ty cho biết.
Đến tháng 2/2024, nền tảng này đã thu hút hơn 20 triệu lượt truy cập từ người dùng ở 139 quốc gia và khu vực, hoàn thành hàng trăm nghìn nhiệm vụ trong các ngành như y sinh, động lực học chất lưu và tài chính.
Ảnh: SCMP
Người dùng quốc tế từ Hoa Kỳ, Nga, Nhật Bản và Canada nằm trong số những người dùng tích cực nhất – trong đó người dùng Hoa Kỳ luôn đứng đầu về số lượt truy cập ở nước ngoài.
“Máy tính lượng tử của Hoa Kỳ không mở cửa cho Trung Quốc”, Guo Guoping, một nhà vật lý lượng tử hàng đầu tại Đại học Khoa học và Công nghệ Trung Quốc và là đồng sáng lập của Origin Quantum, cho biết trong một cuộc phỏng vấn với tờ South China Morning Post.
“Tuy nhiên, tuân thủ khái niệm khám phá khoa học không biên giới, chúng tôi sẵn sàng mở dịch vụ của mình cho người dùng trên toàn thế giới, bao gồm cả Hoa Kỳ, để cùng nhau thúc đẩy khái niệm điện toán lượng tử vì lợi ích của nhân loại”, ông cho biết.
Công ty tiết lộ rằng máy tính lượng tử siêu dẫn thế hệ thứ tư tiên tiến hơn, Origin Wukong 2, đã bước vào giai đoạn phát triển cuối cùng.
Theo SCMP
